Page Text
________________
જેનું નામમાત્ર આપણા ચિત્તના તાપ ઠારે, જેની આકૃતિ(પ્રતિમા)નું સ્મરણ, પૂજન, વંદન માત્ર આપણા દારિદ્રય ફેડે, જેનું દ્રવ્ય માત્ર દેવેન્દ્રોના પણ કષાયોની આગ ઠારે તો એના ભાવનિક્ષેપની કમાલની તો શી વાત કરવી ? એવા તરણતારણહાર પરમકૃપાલુ, પરમપિતા, જગદંબા, પ્રાણેશ્વર, પરમાત્મા તીર્થંકરદેવની શરણાગતિ જેને ભાવતી નથી, ફાવતી નથી, જચતી નથી એ જીવનો તો જન્મારો એળે ગયો. એના જ્ઞાન, ધ્યાન, ત્યાગ, તપ કે વિરતિના વેષમાં ધૂળ પડી, ધૂળ પડી !
સૂક્ષ્મનું બળ પુષ્કળ હોવું જોઈએ તેમ ગુણવત્તાની દૃષ્ટિથી તે ખૂબ વિશુદ્ધ પણ હોવું જોઈએ. શરણાગતિ વિનાના તપ, ત્યાગાદિથી સૂક્ષ્મનું પ્રચંડ બળ કદાચ ઉત્પન્ન થઈ જશે પણ તેમાં વિશુદ્ધિનું તત્ત્વ નહિ જડે. આમાં મોટું જોખમ હોય છે.
ભીતરનો ત્રીજો અશ્વત્થામા
આ બીજા નંબરના બાહ્ય ગોરા-અશ્વત્થામા કરતાં ય વધુ ખતરનાક તો ત્રીજા નંબરનો અશ્વત્થામા છે. એ પહેલા બે ની જેમ બહારની દુનિયામાં ક્યારેય વસવાટ કરતો નથી. એ તો પ્રત્યેક સંસાર-રસિક આત્માની અંદર જ ઘર કરીને બેઠેલો છે, એમાંથી ક્યારેય બહાર નીકળતો નથી. એના નારાયણાસ્ત્રના બે સ્વરૂપો છે : અર્ધું અંગ છે; અહંકાર સ્વરૂપ અને અર્ધું અંગ છે; મમકાર સ્વરૂપ. આ ‘અહં અને મમ’માંથી જે આગ પ્રગટે છે એ આત્માના અનંત ગુણોને ખાખ કરી નાંખવાની તાકાત ધરાવે છે. આ ભીતરના નારાયણાસ્ત્રને શાન્ત કરવાની તાકાત પણ તે જ પરમેષ્ઠીશરણાગતિમાં જ છે.
જરાક વિગતે આ વાત વિચારીએ.
વિરાટ શક્તિ ધરાવતી અશુભ લાગણીઓ છે; અહં અને મમની.
અહં જન્મ આપે છે ક્રોધને.
મમ ઉત્પન્ન કરે છે કામને.
કામ અને ક્રોધ જે આંતર-સંસારમાં હોય ત્યાં ભયાનક ઊથલપાથલો મચવા લાગી જાય છે. શુભ લાગણીઓ એક પછી એક જમીનદોસ્ત થતી જાય છે. એના વિનાશમાં જીવનના થોડા ઘણાં પણ સુખ અને શાંતિ ડચકાં લે છે.
શ્વાસોચ્છ્વાસમાં ઘૂંટાતો અહંનો નાદ મોળો ન પડે અને નષ્ટ ન થાય ત્યાં સુધી બાહ્ય સંસારનું સઘળું ય તત્ત્વ ગૂંચવાઈ જાય. ‘મમ’ની ઉપાસના અટકે નહિ ત્યાં સુધી બાહ્ય સંસારની ગૂંચો વળી વધતી જાય. એ ગૂંચો એટલી બધી વધી જાય કે પછી એને ઉકેલવાનું કામ પડતું મૂકવું પડે.
થાકેલો, હારેલો અને હતાશ બનેલો માનવ એ ગૂંચવાડાભર્યા સંસારમાં જ સુખની કલ્પના કરીને મન વાળી લે, સમાધાન મેળવી લે.
તો શું એ ગૂંચો સદૈવ અણઉકલી જ રહે ?
ગૂંચવાડા ઊભા કરનાર અહં અને મમની લાગણીનો વિનાશ કોઈ રીતે શક્ય નથી ?
એકાદ ન્યુટ્રોન બોમ્બ એ આંતર-સંસારમાં ફેંકવામાં આવે તો એ બે ય લાગણીઓના હાડકાંની કણી પણ જોવા મળે ખરી ?
વૈજ્ઞાનિક મગજમાં તો ન્યુટ્રોન અને કોબાલ્ટ જ વરસ્યા કરે, રૉકેટો ઊડ્યા કરે કે ચન્દ્રલોકના સોહામણાં સ્વપ્નાં આવ્યા કરે ! એને ક્યાં ખબર છે કે આંતરસંસારની સામાન્ય શક્તિ બાહ્ય સિદ્ધિઓને થૂ કરે તેવી છે, કેમકે બાહ્ય સિદ્ધિઓના મંડાણ તો આંતરસંસારમાં જ થયા છે ને ? ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે જૈન મહાભારત ભાગ-૨
૧૪૮
| SR No. | 009165 |
| Book Title | Jain Mahabharat Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrashekharvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 222 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 1 MB |