________________
૧૪૫૭ (રાગ : પ્રભાત ભૈરવ) જો કહતા હમ કરતે, વો દુ:ખ ભરતા હૈ; જો કરતા જગકે કાર, વહી કરતા હૈ.
જો કહતા હમને બેદ, પઢે હૈ ચારી; ઉસકો કહતે હરિ, ઉસકી મતિ હૈ મારી.
જો૦
કોઈ કહતા હમ ‘ક્ષત્રિ’ હૈ હમ બ્રહ્મચારી; સબ અહંકારમેં ફ્લે હુયે નરનારી.
જો .
બાંધે કરચ્ચે સૂતસે જિસકો, વો કૈદી ક્યાં કર છૂટે ? મદદ જો ઉસકી હો, તો આહનકી સંકલ પલમેં રે, બડે બડે રૂસ્તમક કાયર, મોરકે સરતાપો લૂંટે, પથ્થર પર રાઈ દે મારે તો ઓ પહોડ દમમેં ફૂટે. સબ કુછ વો કરતા હૈ, પર અપને જીમેં કુછ ધરે નહીં; ચટી પર હાથી ચઢ બૈઠે, તો વો ચીંટી મરે નહીં.(૨) ગલિયોં કે પથ્થર વો ચાહે, હીરે મોતી લાલ કરે; બના દે ઓ કોયલોંકી મોહર, દમમે માલામાલ કરે. ‘દેવીસિંહ' કહૈ, બનારસી કે ખ્યાલોઉં જો કોઈ ખ્યાલ કરે;
ક્ય તાકાત હૈ હાલકી, જે ફિર ઉસકા બાંકા બાલ કરે ? ઐસા સુખન સુનનેસે દિલ હર ચંદ કિસીકા ભરે નહીં, ચીંટી પર હાથી ચઢ બૈઠે, તો વો ચીંટી મરે નહીં.(3)
જો અહંબુદ્ધિકો ત્યજે કરે લાચારી; ઉસકો મિલતે ઇક પલ ભરમેં ગિરિધારી.
જેo જો દેત વસ્તુ મનમેં ગુમાન કરતે હૈ; વો સ્વર્ગ છોડ ફ્રિ નરક પાન કરતે હૈ.
જો અહંકાર ત્યજી હરિ-હરકા ધ્યાન ધરતા હૈ, ઉસકા સ્વામી આદરમાન કરતા હૈ.
જિસ જિસને મનસે અહંકાર જીતા હૈ, વો દો દિનકી દુનિયાસે હો બીતા હૈ.
ગુરુ દેવીસિંહ દિલ ફ્ટા હુઆ સીતા હૈ; જો કિયે કામ પ્રભુકે અર્પણ કરતા હૈ.
જેo કહે ‘ બનારસી' હરિભક્ત વો ન મરતા હૈ, જો કરતા જગકે કારણ વહીં કરતા હૈ.
જો
૧૪૫૮ (રાગ : ભૈરવી) ડાલે કોઈ દારૂમેં આતિશ, તો વો દારૂ જલે નહીં; હજાર મનકી ચક્કી હો, પર એક મૂંગકો દલે નહીં, પાની ઉપર તરે બતાસા, લાખ વર્ષ તક ગલે નહીં, ઉસકી કુદરતર્ક આગે કુછ જેર કિસીકા ચલે નહીં, સબ ઉસકે નજદીક હૈ ઔર, કોઈ બાતતો ઉનસે પલે નહીં; ચીંટી પર હાથી ચઢ બૈઠે, તો વો ચીંટી મરે નહીં. (૧)
૧૪૫૯ (રાગ : નટબિલાવલ) દમ પર દમ હર ભજ ભરોસો નહિ દમકા; એક દમમેં જાયેગા નીલ દમ આદમકા, હૈ જબ તક દમમેં દમ હરિ-હર ભજ તૂ: દમ આવે ના આવે ઇસકી આશ મત કર તૂ, એક ધ્યાન પ્રભુકા નામ હૃદયમેં ધર તૂ; નર ઇસી નામસે તર જા ભવસાગર તૂ. (૧) છલ-બલ કરતા થોડે જીવન ખાતર તું; વો હૈ કાલ-જલ્લાદ જરા તો ડર તૂ, જો આયા જગમેં અમર નહિ રહુનેકા; ઇધર મિલે વહી, જો હૈ તેરે લહેનેકા, હર વક્ત રહેગા, જમકા દંડ સહેનેકા; કર નેકી તો કોઈ બૂરા નહિ કહેનેકા. (૨)
સરસ નરસ નિજ કરમનું, ફળ ન ગણે જે કાળ; તથા જાનો જન મનવિષે, તુલસી ઊંધી વિશાળ. /
૮૯૨)
રામ રામ સહુકો કહે, ઠગ ઠાકોર અરૂ ચોર; | બિના પ્રેમ રીઝે નહીં, તુલસી નંદ કિશોર.
૯૯૩
ભજ રે મના
ભજ રે મના