Page Text
________________
જે પિતાને બધુઓના નિરથી હાથ ધોઈ ગાદીએ બીરાજતા હતા, તેમ અશોક પણ ગાદીએ બેઠે હૈય, એ અતિશકિત ભરેલી કથાઓ શિવાય બીજા વિશ્વસનીય લેખથી સિદ્ધ થતું નથી, પરંતુ અશકરાથના શિલાલેખોથી તો ઉલટું એમ જણાય છે કે, તેના રાજ્યકાળે તેના ભાઈ બેહે હયાત હતાં. બહેને ધાર્મિક લેખકોએ કાંતો પોતાના ધર્મની મહત્તા વધારવાને, અથવા અશેકરાયની ઉતરાવસ્યાને વધારે ગેરવતા આપવાને તેની પ્રથમ છંદગીની કરતાને વધારીને વર્ણવી હેય. ગમે તેમ હૈ, પરંતુ એક બીજે લોકાનુભવિત એ પણ અભિપ્રાય છે કે, જેની પૂ ય શાંત, તે ઉત્તર વયમાં ઊગ હોય છે, અને જે પૂર્વ વયમાં ઉથ, તે ઉત્તર વયમાં શાંત થાય છે. અશોકનું જીવન પણ આવી જ રીતે બદલાયું કેમ હોય? પાટલીપુત્ર ગાદીએ આવ્યા પછી તેને (અશોર્ન) મેટો અહંકાર ઉત્પન્ન થયે હતો. અધિકારીપણાના પ્ર ભાદમાં તેનાથી આવાં કર કમી થયાં હોય, તે તેમાં કંઈ આશ્ચર્ય પામે જેવું નથી. કારણ કે, અધિકાર છે તે શાંત સ્વભાવને પણ ઊય બનાવે છે. વધી અશોક તો બાયપણથી જ ઊઘ, ક્ષમારહિત અને ક્રોધી સ્વભાવને હો ; તેમાં પ્રાસંગીક તેવાજ બનાવે બી આવ્યા ; અને વન, ધન, રા. જ અને પ્રતાપ જ્યાં આવી મળ્યાં ત્યાં વળી શું બાકી રહે ? પાટલીપુત્રની ગાદીએ બરાજ્યા પછી અને પોતાના રાજ્યને સર્વોપરિ થતું જે, તે ઘણે કર ની બે હેય એ સંભવિત છે. નાના સેવકથી માંડીને મોટા ઉમરાવ સુધિ કોઈ પણ માણસ તેના મુખસામું જોઈ શકતો નહીં. નાનામાં નાને ગુહે પણ અશોકના મુખથી દેહાંતદંડમાંજ ચકવાત હતો. રાજ્યમાં અને રાજમહેલમાં, સેવકમાં અને સ્નેહીમાં, સર્વમાં તેને માટે વાસ બેલતે હતે. એકવાર તેના અંતઃપુરી રાણુઓ આનંદથી વાત કરવા બેઠી હતી; અને સમાજવયની સખીઓમાં નાના પ્રકારનાં પરિહાસ ચાતુર્ય ચાલી રહ્યાં હતાં. તેવામાં કઈ તરૂણ રાણે પોતાનાં યવન અને રૂપના મદમાં રાજાની વિરૂપતાવિષે બે શબ્દો બોલી ગઈ. બેલનાર રાણીના કોમળ મનમાં રાજા પ્રતે બિલકુલ અભાવ નહતો; તે બિચારિ તે સામાન્યપણે પરિહાસ ઉલ્લાસમાં જ બેલી હતી, પરંતુ જ્યારે અરાજાએ તે વચને સાંભળ્યાં, ત્યારે પુષ્યની કળીઓ પર તેણે અંગારાનો વરસાદ વરસાવ્યા. પોતાના પ્રિય જલાદને તેણે હુકમ કર્યો કે, એક ખાઈમાં અગ્નિ સળગાવી અંતઃપુરની તમામ રાણીઓને તમાં હોમી દેવી. અશોક જલદે રાકનના તે હક મને તુરત માં ,
Aho ! Shrutgyanam
| SR No. | 009123 |
| Book Title | Jain Dharm no Prachin Itihas Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal Hansraj |
| Publisher | Shravak Hiralal Hansraj |
| Publication Year | |
| Total Pages | 202 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |