Page Text
________________
છે. જરા ય હાલતા પણ નથી. અંગારો નીચે પડતાં, અગ્નિકાયની વિરાધના ન થઈ જાય માટેસ્તો, આવેલા ઉપસર્ગને સમતાથી સહન કરે છે. અરે ! મોતને ઘાટ ઉતારનાર સસરા પ્રત્યે પણ જરા ય ધિક્કાર કે તિરસ્કાર નહિ ! જે અગ્નિના જીવોને ન ધિક્કારી શકે તે માનવને શી રીતે તિરસ્કારી શકે? ‘મારા સસરાએ તો મને મોક્ષની પાધડી બાંધી આપી.’ વિચારતાં ધ્યાનની ધારામાં આગળ વધ્યા. કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષ તેઓ પામી ગયા.
(૪) વાયુકાય : જોરથી ફુંકાતા વંટોળીયા, વાવાઝોડા કે મંદ મંદ વાઈ રહેલો પવન વગેરે વાયુકાય જીવોના શરીરો છે. તે વાયુકાયની વિરાધના ન થાય તે માટે તો સાધુ ભગવંતો કે સામાયિક પૌષધમાં રહેલાં શ્રાવકો પંખાનો ઉપયોગ કરતા નથી. દેવનારના કતલખાનાને અટકાવવાની તાકાત ન હોય તો ઘરમાં રહેલાં કતલખાનાને તો બંધ કરો ! પંખો એ ત્રણ પાંખડાવાળું કતલખાનું છે, જેનાં દ્વારા અસંખ્યાતા વાયુકાયજીવોનો સંહાર થાય છે. ક્યારેક તો ચકલી વગેરે પક્ષીઓ પણ તેની અડફેટમાં આવી જઈને મરણને શરણ થાય છે. બળબળતા વૈશાખ માસના ધોર તાપમાં ય ગુરુભગવંતો પંખા વિના જીવન પ્રસન્નતાપૂર્વક પસાર કરે જ છે ને ? તેમને નજરમાં લાવીશું તો આ હિંસાથી અટકવું મુશ્કેલ નહિ બને. છેવટે જરૂર ન હોય ત્યારે પણ પંખાનો જે બેફામ ઉપયોગ ચાલુ હોય છે, તે તો અટકાવવો જોઈએ ને ? શિયાળાચોમાસામાં તો પંખાનો ત્યાગ કરવો જોઈએ ને ?
(૫) વનસ્પતિકાય : ચીકુ, કેરી, પીપળો, લીમડો, બટાકા, કાંદા વગેરે તમામ વનસ્પતિઓમાં જીવ છે તેવું તો હવે સર જગદીશચન્દ્ર બોઝે પણ જણાવ્યું છે પણ કઈ કઈ વનસ્પતિમાં કેટલાં કેટલાં જીવો છે ? તે તો સર્વજ્ઞ ભગવંતો સિવાય અન્ય કોણ પોતાની જાતે જણાવી શકે ? સર્વજ્ઞ ભગવંતોની અપેક્ષાએ બિચારા બોઝ સાહેબનું જ્ઞાન કેટલું ? સર્વજ્ઞ ભગવંતો જણાવે છે કે આ વિશ્વમાં વનસ્પતિ બે પ્રકારની છે. કેટલીક વનસ્પતિના એક શરીરમાં એક જીવ હોય છે તો કેટલીક વનસ્પતિના એક શરીરમાં પણ અનંતા જીવો હોય છે !
(અ) પ્રત્યેક વનસ્પતિકાય : જેના એક શરીરમાં એક જ જીવ હોય તે પ્રત્યેક કહેવાય. આંબા, લીમડા, પીપળા, મગ, ઘઉં વગેરેમાં એક શરીરમાં એક જ જીવ હોય છે. જેટલા પાંદડા, તે દરેકમાં પોતપોતાનો એક જ જીવ, જે ફળ હોય તેમાં ફળનો પોતાનો એક જ જીવ. બીજમાં બીજનો એક જીવ, થડમાં થડનો એક જીવ, આમ એક શરીરમાં એક જીવ હોવાથી તેઓ પ્રત્યેક વનસ્પતિકાય તરીકે ઓળખાય છે.
૧૭
| SR No. | 008960 |
| Book Title | Tarak Tattvagyan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 186 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 2 MB |