Tarak Tattvagyan

SR No.: 008960
Original Sutra Author: N/A
Author: Meghdarshanvijay
Publisher: Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal
Total Pages: 186
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Philosophy, & Religion
File Size: 2 MB

Page 102

વાણવ્યંતર દેવો સૌથી ઉપરનો જે, સો યોજનનો વિભાગ આપણે છોડી દીધો, તેના ઉપર નીચેના દસ દસ યોજન છોડીને વચ્ચેના ૮૦ યોજનના વિભાગમાં આઠ પ્રકારના વાણવ્યંતર દેવો રહે છે.
વાણવ્યંતર દેવો
રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ૮૦યો. ઉપરના ૧૦૦ યોજન ૧૦યાં. હાલ
-
-
આમ આપણી સપાટીથી દસ યોજન નીચે જઈએ, એટલે પછીના ૮૦ યોજનમાં વાણવ્યતર દેવોનું નિવાસસ્થાન છે. તેની નીચે દસ યોજન છોડ્યા પછીના ૮૦૦યોજનમાં વ્યતંર દેવોના નગરો આવેલા છે. તેની નીચે ૧૦૦યોજન છોડી દીધા બાદ જે ૧,૭૮,૦૦૦ યોજન આવે તેમાં પહેલી નરકના જીવો અને પચીસ પ્રકારના ભવનપતિ દેવો આવેલા છે. તેની નીચેના છેલ્લા એક હજાર યોજનમાં કાંઈ નથી. આમ, ૧,૮૦,૦૦૦ યોજન જાડી આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી થઈ.
તિર્યર્જુભકદેવો: ત્રણ લોકના નાથ, દેવાધિદેવ પરમાત્મા મહાવીરદેવનો આત્મા જયારે ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીની કુક્ષિમાં પધાર્યો, ત્યારથી જ સિદ્ધાર્થ મહારાજાનું રાજભવન ધનધાન્ય, વસ્ત્ર, સુવર્ણ, રત્ન, રજત, સૈન્ય વગેરે અનેક ચીજ વસ્તુઓથી ઊભરાવવા લાગ્યું. બધું વધતું હતું માટે તો માતા-પિતાએ તેમનું નામ વર્ધમાન વધતું) પાડવાનું નક્કી કર્યું હતું.
સિદ્ધાર્થરાજાના રાજભવનમાં આ વૃદ્ધિ કોણે કરી? પરમાત્માના પ્રચંડ પુણ્ય ખેંચાયેલા આ વ્યંતરનિકાયના કેટલાક દેવો આ વૃદ્ધિ કરે છે. પરમાત્માના જયારે જયારે પારણાં થાય ત્યારે પણ જઘન્યથી સાડાબાર લાખ અને ઉત્કૃષ્ટથી સાડાબાર કરોડ સૌનૈયાની વૃષ્ટિ આ દેવો કરે છે.
જન્મ મહોત્સવ વરસીદાન, પારણાં વગેરે પ્રસંગે વ્યતરનિકાયના જે દેવો આ ધન-ધાન્ય સોનૈયા વગેરેની વૃદ્ધિ-વૃષ્ટિ કરવાનું કાર્ય કરે છે, તેઓ તિર્યજુંભક દેવો કહેવાય છે. તેઓ ધન, ધાન્ય, વસ્ત્ર વગેરે દસ પ્રકારની વસ્તુઓ વરસાવતાં હોવાથી દસ પ્રકારના છે.
આ તિર્ફીલોકમાં આવેલા વૈતાઢ્ય પર્વત ઉપર પણ આ દેવો આવીને વસે છે. માટે તિર્યર્જુભક કહેવાય છે.
આમ આઠ વ્યતર, આઠ વાણવ્યંતર અને દસ તિર્યગુર્જુભક મળીને વ્યતરના કુલ ર૬ પ્રકાર ગણાય છે.
આઠ પ્રકારના વ્યંતર અને આઠ પ્રકારના વાણવ્યંતરોના ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશાના વિભાગોમાં એકેક ઈન્દ્ર હોય છે. તેથી તેમાં કુલ ૧૬ - ૧૬ = ૩ર ઈન્દ્રો છે.