Sutrona Rahasyo Part 1

SR No.: 008958
Original Sutra Author: N/A
Author: Meghdarshanvijay
Publisher: Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal
Total Pages: 178
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 4 MB

Page 51

૪૪
સૂત્રોના રહસ્યો વંદિઉં : વંદન કર્યા વિના વિનય શી રીતે થાય? વિનય વિના વિદ્યા શી રીતે મળે? વિદ્યા વિના મોક્ષ સુધીના સુખો શી રીતે પ્રાપ્ત થાય ? માટે હું આપને વંદન કિરવાને ઇચ્છું છું.
જાવણિજ્જાએ : યાનિકા વડે. કાપનિકા શબ્દના બે અર્થ છે.
(૧) કાપનિકા = ચામડી, જીભ, નાક, આંખ અને કાન; એ જે પાંચ ઇન્દ્રિયો છે તે પાંચ ઇન્દ્રિયોને શાન્ત કરી દેવા વડે. એટલે કે પાંચ ઇન્દ્રિયો વડે કોઈપણ ખરાબ કામ ન કરવાપૂર્વક (હું આપને વંદન કરવાને ઇચ્છું છું.
(૨) યાપનિકા = મન, વચન અને કાયાની બધી જ શક્તિઓને વંદનની ક્રિયામાં જોડી દેવાપૂર્વક (વંદન કરવાને ઇચ્છું છું,
નિશીહિયાએ : નધિકી. નિષેધ કરવા વડે. મન વચન અને કાયાના બધા જ અશુભ વ્યાપારોના ત્યાગ, (નિષેધ) કરી દેવા પૂર્વક (વંદન કરવાને ઇચ્છું છું.)
જાવણિજ્જાએ અને નિસહિયાએનો ટૂંકમાં ભેગો અર્થ : પાંચ ઇન્દ્રિયો કે મન. વચન, કાયાની અશુભ ક્રિયાઓને છોડીને તથા મન - વચન - કાયાને સારી ક્રિયાઓમાં જોડીને (હું વંદન કરવાને ઇચ્છું છું.)
મયૂએણ વંદામિ : મસ્તક વડે વંદન કરું છું. આ પદ બોલતી વખતે મસ્તક બરાબર જમીનને અડવું જોઈએ. જો મસ્તક નમે નહિ અને માત્ર હાથ જ જોડાયેલા રહે તો સાચું વંદન થયું ન કહેવાય.
પૂજનીય પરમાત્મા કે ગુરુભગવંતોને વંદન કરતા હૃદયમાં પુષ્કળ અહોભાવ ઊછળતો હોવો જોઈએ.
** (૧૧)ખમાસમણ દેવાની વિધિ : ટટ્ટાર ઊભા રહેવું. બે પગ વચ્ચે આગળના ભાગમાં ચાર આંગળ અને પાછળ બે એડી વચ્ચે તેથી થોડું ઓછું અંતર રાખવું.
બે હાથની આંગળીઓ પરસ્પર એકબીજાની વચ્ચે ગોઠવાઈ જાય તે રીતે ચપ્પટ બે હાથ જોડીને સહેજ મસ્તક નમાવવું. પછી ‘ઈચ્છામિ ખમાનિસીહિયાએ' સુધી બોલવું.
પછી વાંકા વળીને, બે ઢીંચણ, જોડેલા બે હાથની કોણી અને મસ્તક જમીનને અડાડવા, તે વખતે મલ્યુએણ વંદામિ બોલવું. આ થઈ ખમાસમણ દેવાની વિધિ.
પંચિંદિય. ખમાસમણ વગેરે સૂત્રોની રચના ગણધરભગવંતોએ કરી છે. પણ નવકારમંત્રની રચના કોઈએ કરી નથી. નવકારમંત્ર શાશ્વત છે. અનાદિકાળધી છે. અનંતકાળ સુધી તે રહેશે. ભૂતકાળમાં ક્યારેય પણ નવકારમંત્ર નહોતો તેવું નહિ. વર્તમાનમાં પણ નવકારમંત્ર છે જ. અને ભવિષ્યમાં પણ નવકારમંત્ર સદા રહેવાનો છે જ. આમ નવકારમંત્ર હતો. છે અને રહેશે.