________________
(૧) ચક્ષુદર્શનાવરણીયકર્મ : અંધાપો, કાણિયાપણું, મોતિયો, ઝામર વગેરે આંખ સંબંધી તકલીફ લાવવાનું કાર્ય આ કર્મ કરે છે. (૨)અચક્ષુદર્શનાવરણીયકર્મ બહેરા, મૂંગા બનાવે છે. ઇન્દ્રિયોમાં ખોડખાંપણ
પેદા કરે છે.
(૩) અવધિદર્શનાવરણીય અને (૪) કેવલદર્શનાવરણીયકર્મ : અવધિજ્ઞાનની સાથે અવધિદર્શન અને કેવળજ્ઞાનની સાથે કેવળદર્શન પેદા થાય છે. તે અવધિદર્શન અને કેવળદર્શનને પ્રગટ થતાં અટકાવવાનું કામ ક્રમશઃ આ બે કર્મો કરે છે.
(૫) નિદ્રાદર્શનાવરણીયકર્મ : ખખડાટ થતાં જ ઊઠી જવાય તેવી અલ્પનિદ્રા (ઊંઘ) લાવે.
(૬) નિદ્રા-નિદ્રાદર્શનાવરણીયકર્મ : ઢંઢોળીને ઊઠાડો ત્યારે ઊઠે તેવી ઊંઘ લાવનાર કર્મ
(૭) પ્રચલાદર્શનાવરણીયકર્મ : બેઠાં બેઠાં કે ઊભા ઊભા ઊંઘ લાવે. (૮) પ્રચલા-પ્રચલાદર્શનાવરણીયકર્મ : ઘોડા-બળદ વગેરેની જેમ ચાલતાં ચાલતાં ઊંઘાડે.
(૯) ચિદ્વિદર્શનાવરણીયકર્મ : આ કર્મના કારણે આવનારી ઊંઘમાં માણસ દિવસે વિચારેલું કાર્ય રાત્રી દરમિયાન કરી દે. તે વખતે તેનું બળ ખૂબ જ વધી જાય. પહેલા સંઘયણવાળાનું બળ પ્રતિવાસુદેવ જેટલું થઈ જાય. વર્તમાનકાળમાં સાતઆઠ ગણું બળ વધી જાય. આ નિદ્રાવાળી વ્યક્તિ દીક્ષા માટે અયોગ્ય છે. દીક્ષા અપાઈ ગઈ હોય તો ફરી તેને ઘરે મોકલવો પડે.
એક વાર એક સાધુ વહોરીને પાછા ફરતા હતા ત્યારે હાથી પાછળ પડ્યો. માંડ માંડ તે છટક્યો. રાત્રે ઉંઘમાં થિણનિદ્રાદર્શનાવરણીય કર્મનો ઉદય થયો. બહાર જઈ, દંતૂળ પકડીને હાથીને ઉછાળીને ફેંક્યો. પછી તે હાથીને મારીને તેના દંતૂળ લાવી ઉપાશ્રય બહાર ફેંક્યા, પાછો સૂઈ ગયો. સવારે આવું કાંઈક પોતે કર્યું હોય તેવું સ્વપ્ર આવ્યાનો ખ્યાલ આવ્યો. ગુરુને વાત કરી, ઉપાશ્રય બહાર તપાસ કરતાં દંતશુળ દેખાયા. તેથી ખબર પડી કે આ કાંઇ સ્વપ્ર નહોતું પણ રાત્રીના સમયે બનેલી સત્ય ઘટના હતી. થિણદ્ધિ નિંદ્રાનો પ્રભાવ હતો. ગુરુએ તે શિષ્યને ઘરે રવાના કરવો પડ્યો.
૦૨ m કર્મનું કમ્પ્યુટર
