________________
પ્રથમ પદ:પ્રજ્ઞાપના
.
| ७५
દહૃપુષ્પ (દર્ભપુષ્પ), કોલાહ, મેલિમિદ અને શેષેન્દ્ર. આ પ્રકારના અન્ય સર્પોને દર્પીકર સમજવા જોઈએ. આ દર્પીકર સર્પની પ્રરૂપણા છે. १०८ से किं तं मउलिणो ? मउलिणो अणेगविहा पण्णत्ता, तं जहा- दिव्वागा गोणसा कसाहिया वइउला चित्तलिणो मंडलिणो मालिणो अही अहिसलागा वायपडागा, जेयावण्णे तहप्पगारा । से तं मउलिणो । से तं अही। भावार्थ:-प्रश्न-भूसी-३॥ २डित सपनामा प्रारछ? 610-मुली सपनासने प्रार छ,ते ॥ प्रभाछ-हिव्या, गोनस, पाघिर, व्यतिग, यित्री, भंडली, माली, मडि, अशिक्षा અને વાતપતાકા. આ પ્રકારના અન્ય સર્પોને મુકુલી જાતિના સર્પ સમજવા જોઈએ. આ મુકુલી સર્પો અને સર્પોની પ્રરૂપણા છે. १०९ से किं तं अयगरा? अयगरा एगागारा पण्णत्ता । से तं अयगरा । भावार्थ:- प्रश्न-अगरना 241 प्रकार छ? 61२-अगर ४ मार-प्रडारना डोय छे. આ અજગરની પ્રરૂપણા છે. ११० से किं तं आसालिया ? कहि णं भंते ! आसालिया सम्मुच्छइ ?
गोयमा ! अंतोमणुस्सखित्ते अड्डाइज्जेसु दीवेसु, णिव्वाघाएणं पण्णरससु कम्मभूमीसु, वाघायं पडुच्च पंचसु महाविदेहेसु, चक्कवट्टिखंघावारेसु वा वासुदेवखंधावारेसु बलदेवखंधावारेसुमंडलियखंधावारेसु महामंडलिय-खंधावारेसु वा गामणिवेसेसुणगरणिवेसेसु णिगमणिवेसेसु खेडणिवेसेसु कब्बडणिवेसेसु मडंबणिवेसेसु वा दोणमुहणिवेसेसु पट्टणणिवेसेसु आगरणिवेसेसु आसमणिवेसेसु संवाहणिवेसेसु रायहाणीणिवेसेसु एतेसि णं चेव विणासेसु एत्थ णं आसालिया सम्मुच्छइ, जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागमेतीए ओगाहणाए उक्कोसेणं बारसजोयणाई, तयाणुरूवं च णं विक्खंभबाहल्लेणं भूमि दालित्ताणं समुढेइ; असण्णी मिच्छविट्ठी अण्णाणी अंतोमुहुत्तद्धाउया चेव कालं करेइ । से तं आसालिया । भावार्थ:-प्रश्न- आसासिन 241 ? भगवन ! आसालियां उत्पन्न थाय छ?
ઉત્તર– આસાલિકનો એક જ આકાર-પ્રકાર છે. હે ગૌતમ ! આસાલિક-ઉરપરિસર્પ મનુષ્યક્ષેત્રની અંદર, અઢી દ્વીપોમાં નિર્ચાઘાત અપેક્ષાએ પંદર કર્મભૂમિઓમાં વ્યાઘાત અપેક્ષાએ પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રોમાં ચક્રવર્તીના કંધાવારો–સૈનિકની-છાવણીઓમાં, વાસુદેવોના અંધાવારોમાં, બળદેવોના અંધાવારોમાં, માંડલિકો–અલ્પ સમૃદ્ધિવાળા નાના રાજાઓના અંધાવારોમાં, મહામાંડલિકો–અન્ય દેશોના અધિપતિ नरेशोना धावारोमां, ग्राम, नगर, निगम, पेट, 52, मउंब, द्रो।भु५, ५४५, ७२, आश्रम, संबाध અને રાજધાનીની નીચે ઉત્પન્ન થાય છે. આ ચક્રવર્તીના અંધાવાર આદિ સ્થાનોનો વિનાશ થવાનો હોય ત્યારે આ સ્થાનોની નીચેના ભૂમિ ભાગમાં આસાલિક ઉત્પન્ન થાય છે. તે આસાલિકની અવગાહના જઘન્ય અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ બાર યોજન હોય છે. તેની(અવગાહનાને) અનુરૂપ જ તેની પહોળાઈ અને
