________________
પ્રતિપત્તિ-૫
[ ૭૯]
(૧૬) તેનાથી પર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદ શરીર પ્રદેશાર્થથી સંખ્યાતગુણા છે. વિવેચન -
- નિગોદ અને નિગોદ જીવોના અલ્પબદુત્વમાંનિગોદથી શરીર ગ્રહણ કરવામાં આવે છે. સૂક્ષ્મ-બાદર, પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્તા, આ ચાર બોલથી નિગોદ અને નિગોદ જીવોનું (૧) દ્રવ્યાર્થ (૨) પ્રદેશાર્થ અને (૩) દ્રવ્યાર્થ-પ્રદેશાર્થ સમ્મિલિત અલ્પબદુત્વનું કથન છે. આ રીતે (૧) નિગોદનું ત્રણ પ્રકારે (૨) નિગોદ જીવોનું ત્રણ પ્રકારે (૩) નિગોદ અને નિગોદ જીવોનું સમ્મિલિત ૩ પ્રકારે અલ્પબદુત્વ કરતાં અહીં (૩+૩+૨=)૯ પ્રકારે અલ્પબદુત્વનું કથન છે. નિગોદ તથા નિગોદ જીવોનું દ્રવ્યાર્થ, પ્રદેશાર્થ તથા દ્રવ્યાર્થ–પ્રદેશાર્થ સમ્મિલિત રૂપે અલ્પબહત્વઃજીવ પ્રકાર
પ્રમાણ
કારણ દ્વવ્યાર્થથી | પ્રદેશાર્થથી | દ્રવ્યાર્થ–પ્રદેશાર્થ
સમિલિત રૂપે પર્યાપ્ત બાદર નિગોદ
૧. અલ્પ ૧. અલ્પ |૧. અલ્પ | પ. અનંતગુણા પ્રતિનિયત ક્ષેત્ર છે.
(શરીર પુગલ
પ્રદેશ અનંત છે) પર્યાપ્ત બાદર નિગોદ જીવ
j ૫. અસં ગુણા i (આત્મ પ્રદેશ
અસંખ્યાત છે). અપર્યાપ્ત બાદર નિગોદ |ર. અસગુણા ૨. અસગુણા ૨. અસગુણા] . અસંખ્યાત બાદરમાં પર્યાપ્તથી અપર્યાપ્ત બાદર નિગોદ જીવ
| ગુણા અપર્યાપ્ત વધુ હોય છે. અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદ | ૩. અસગુણા ૩. અસગુણા ૩. અસગુણા ૭. અસંખ્યાત આખા લોકમાં વ્યાપ્ત અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદ જીવ
ગુણા હોવાથી ક્ષેત્ર મોટું છે. પર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદ | |૪. અસંગુણા ૪. અસગુણા ૪. સંખ્યાત : ૮. સંખ્યાત ગુણાસૂક્ષ્મમાં અપર્યાપ્તથી | પર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદ જીવ
ગુણા
પર્યાપ્તા વધુ હોય છે. આ નિગોદનું દ્રવ્યાર્થતાદિ-૩ અને નિગોદ જીવોનું દ્રવ્યાર્થતાદિ–૩, કુલ પ્રકારનું અલ્પબદુત્વ છે.
નિગોદ તથા નિગોદ જીવન દ્રવ્યર્થ આદિ ત્રણ પ્રકારે સમ્મિલિત અલ્પબહત્વઃ
જીવ પ્રકાર
પ્રમાણ દ્વવ્યાર્થથી | પ્રદેશાર્થથી | દ્વવ્યાર્થ–પ્રદેશાર્થ
સમ્મિલિત રૂપે | ૧. અલ્પ ૧. અલ્પ ૧. અલ્પ ૧૩. અનંતગુણા | ૨. અસંખ્યાતગુણા |ર. અસંખ્યાતગુણા | ૨. અસંખ્યાતગુણા ૧૪. અસંખ્યાતગુણા | ૩. અસંખ્યાતગુણા |૩. અસંખ્યાતગુણા | ૩. અસંખ્યાતગુણા '૧૫. અસંખ્યાતગુણા
પર્યાપ્ત બાદર નિગોદ અપર્યાપ્ત બાદર નિગોદ અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ નિગોદ
