________________
શ્રી રાયપસણીય સૂત્ર
પદ્ધતિથી ક્રિયા થઈ. બધાં જ દેવકમારો-દેવકુમારીઓએ વંદન કરવાની, નમવાની, ઊભા થવાની તથા નૃત્ય કરવાની ક્રિયા એકકાળમાં એક સાથે, સમાન અંગોપાંગથી, એક સમાન રીતે અને એક સરખી પદ્ધતિથી કરી. દિવ્ય દેવક્રીડા અને દિવ્યવાદન:
५८ किं ते ? उरेण मंद, सिरेण तारं, कंठेण वितारं, तिविहं तिसमयरेयगरइयं गुंजावंक कुहरोवगूढं रत्तं तिट्ठाणकरणसुद्धं सकुहरगुंजत-वंसतंती-तल-ताललय गहसुसंपउत्तं महुरं समं सललियं मणोहरं मिउरिभियपयसंचारं सुरई सुणइं वरचारुरूवं दिव्वं णट्टसज्जं गेयं पगीया वि होत्था । भावार्थ:- प्रश्न- हेवमारो-हेवमारिामोवी शत गीत ॥usu ? त२-तमो गीतनो ઉપાડ(પ્રારંભ) હૃદયથી કરીને પ્રથમ મંદ સ્વરે પછી મસ્તકમાં અભિઘાત કરતા ઊંચ સ્વરે અને પછી
સ્વરને કંઠમાં લાવી વધુ ઊંચા અને મધુર સ્વરે, આ રીતે ત્રણ સ્વરમાં ગીતો ગાતા હતા; તે ગીતો ત્રણ વિભાગે શ્વાસ છોડવાપૂર્વક સંપાદિત થતાં હોવાથી ત્રિસમય રેચક રચિત હતા; ગીતોના શબ્દોના ગુંજારવથી આખો પ્રેક્ષા મંડપ ગુંજતો હોવાથી ગુંજાવક્રકુહરોપગૂઢ હતા; રોગયુક્ત; ઉર, શિર, કંઠ આ ત્રણ સ્થાનથી શુદ્ધ હતા; તે ગીતો ગુંજતી વાંસળી-વીણા, વાગતી તાલીઓ અને અપાતા તાલના લયથી યુક્ત હતાં, તે ગીતો કોયલના ટહુકા જેવા મધુર સ્વરવાળા, સર્વ પ્રકારથી સમ, સલલિત, મનોહર, મૃદુપદસંચારી, શ્રોતાઓને રતિકર, સુશોભન, નૃત્ય સહિતનું, અપૂર્વ અને દિવ્ય ગીત-સંગીત હતું. ५९ किं ते ? उद्धमंताणं-संखाणं, सिंगाणं, संखियाणं,खरमुहीणं, पेयाणं, परिपिरियाणं; आहम्मंताणं-पणवाणं, पडहाणं; अप्फालिज्जमाणाणं-भंभाणं, होरंभाणं; तालिज्जतीणंभेरीणं झल्लरीणं, दुदुहीणं; आलवंताणं-मुरयाणं मुइंगाणं णंदीमुइंगाणं; उत्तालिज्जताणंआलिंगाणं, कुतुंबाणं, गोमुहीणं, महलाणं; मुच्छिज्जताणं-वीणाणं, विपंचीणं, वल्लकीणं; कुट्टिज्जंताणं-महंतीणं, कच्छभीणं, चित्तवीणाणं; सारिज्जंताणं- बद्धीसाणं, सुघोसाणं, णंदिघोसाणं; फुट्टिजंतीणं-भामरीणं, छब्भामरीणं, परिवायणीणं; छिप्पंतीणं-तूणाणं, तुबवीणाणं; आमोडिज्जंताणं-आमोटाणं, झंझाणं, णउलाणं; अच्छिज्जंतीणं-मुगुंदाणं, हुडुक्कीणं, विचिक्कीणं; वाइज्जंताणं-करडाणं, डिंडिमाणं, किणियाणं, कडंबाणं; ताडिज्जताण-दद्दरिगाणं, दद्दरगाणं, कुतुबराणं कलसियाण, मड्डयाणं; आताडिज्जताणतलाणं, तालाणं, कंसतालाणं; घट्टिज्जंताणं-रिंगिसियाणं, लत्तियाणं, मगरियाणं, सुसुमारियाणं; फूमिज्जताणं-वंसाणं, वेलूणं, वालीणं, परिल्लीणं, बद्धगाणं । ભાવાર્થ :- પ્રશ્ન-તે દેવકમારો–દેવકમારિકાઓ વાજિંત્રો કેવી રીતે વગાડતાં હતાં? ઉત્તર-તેઓ (१) शंप (२) श्रृंग-२४ाशिंग (3) शनि-नाना शंग (४) ५२भुषी (५) पेया (6) परिपरिजनेता डता; (७) ५९व-ढोल (८) ५-नगाराने तांडतi; (e) ममा (१०) डोभने सावतi sti; (११) भेरी (१२) सरी (१३) हुंदुभिने तर आपतi di; (१४) भु२४ (१५) मुद्द। (१७) नही भृगनो सारा तांडतi; (१७) मासिंग (१८) स्तुप (१८) गोभुणी (२०) माइसनु उत्ताउन ४२ता उत; (२१) वीu (२२) विपंथी (२७) पीने भूछित २isti; (२४) महती वीu(सो तारवाणी वीu)