Page Text
________________
- 5
અંતીમ સમયે નવકાર સાધના
પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય લક્ષ્મણસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ
એક સમડી આકાશમાં ઉડતી હતી. તેને કોઇ કલાબાજ પણ એને ખબર નથી કે નવકાર મારનારી નહિ પણ તારનારી શિકારીએ તીર માર્યું. એ તીરથી ઘવાઇને તે નીચે પડી અને વસ્તુ છે. બેહોશીમાં નવકાર સંભળાવો તો એ શી રીતે તરફડવા લાગી. તેની બાજુમાં એક મુનિ ધ્યાનમાં મગ્ન હતા. સાંભળે ? તેનાથી કંઇ અર્થ સરે નહિ. એટલે બિમારી ગંભીર તેમણે જોયું કે આ સમડી સખ્ત ઘાયલ થઇ છે અને થોડી લાગતી હોય તો તેને પ્રથમથી જ નવકાર મંત્ર સંભળાવવો વારમાં જ તેના પ્રાણ નીકળી જશે, એટલે તેને નવકાર મંત્ર જોઇએ. સંભળાવ્યો.
મૃત્યુ-સમય નજીક લાગે ત્યારે શ્રાવકે પોતાનાં સઘળા મૃત્યુ સમયે મનુષ્ય, પશુ કે પક્ષી કોઇને પણ નવકાર પાપોની આલોચના કરી લેવી જોઇએ, ચોરાશી લાખ જીવા મંત્ર સંભળાવવામાં આવે અને તેનું ચિત્ત એમાં ચોંટે તો તેની યોનિના જીવોને ખમતખામણાં કરી લેવા જોઇએ અને ગતિ સુધરે છે. જો મનુષ્ય સમકિતદષ્ટિ હોય અને તે અંત અરિહંત, સિદ્ધ, સાધુ તથા કેવલી પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મનું શરણ અંગીકાર સમયે નવકાર સાંભળે તો અધ્યવસાયોની શુદ્ધિને લીધે તે કરી પંચ પરમેષ્ઠિનાં સ્મરણમાં જ મનને લગાડવું જોઇએ. દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, માટે મૃત્યુસમયે નવકાર અવશ્ય શાસ્ત્રકાર ભગવંતો કહે છે કેસંભળાવવો જોઇએ.
पढियव्यो गुणियत्वो सुणियलो समणुपेहियवो य । આજે તો છેલ્લા શ્વાસોચ્છવાસ ચાલતા હોય, ઘરડિયો HSત્રયા ઈત નિબ્બે વિનં પુખ મરાવ7% II. બોલતો હોય અને પ્રાણ જવાની તૈયારી હોય, ત્યારે પણ “અન્ય કાળે પણ આ નવકાર નિત્ય ભણવા લાયક, દવા કે ઇંજેકશનોનો મારો ચાલતો હોય છે. જીવનની આ ગણવા લાયક, સાંભળવા લાયક અને સારી રીતે અનુપ્રેક્ષા કેવી તુષણા ! જીવનનો આ કેવો મોહ ! આવી હાલતમાં ચિંતવન કરવા લાયક છે, તો પછી મરણકાળ માટે તો પૂછવું મનુષ્યનું મરણ કેવી રીતે સુધરે ? જો માણસ બેહોશ થઇ જ શું ?' જાય તો અંતકાળિયા જેવા કોઇ વૈદ્યને બોલાવી હેમગર્ભની
સમર્થ શ્રુતધરો પણ મરણ સમય નજીક આવતાં માત્રા આપવામાં આવે છે, જેથી તે હોશમાં આવે. પણ તેને
દ્વાદશાંગ શ્રુતને છોડી માત્ર નવકાર મંત્રનું જ સ્મરણ કરે છે. હોશમાં લાવીને કરવાનું શું ? વીલમાં સહી કરાવી લેવાની,
મલ્લધારીય શ્રી હેમચન્દ્રસૂરિકૃત ઉપદેશમાલામાં કહ્યું છે કેએ જ કે બીજું કંઇ ? પણ એ વિચાર નથી આવતો કે ‘બાપાજી
जलणाइ भए सेसं मोत्तुं इक्कंपि जह महारयणं । ચાલ્યા, માટે લાવો તેમને નવકારની માત્રા આપીએ, જેથી
धिप्पइ संगामे वा, अमोहसत्थं जह तहेह ॥ તેમની સગતિ થાય.”
मोत्तुपि बारसंगं स एव मरणंमि कीरए जम्हा । જ્યારે એમ લાગે કે આ માણસ બચવાનો નથી, ત્યારે
___ अरहन्तनमोक्कारो, तम्हा सो बारसंगत्थो ।। સગાંવહાલાં કે સ્નેહીઓ નવકાર મંત્ર સંભળાવવા માંડે છે.
અગ્નિ વગેરેનો ભય આવી પડે ત્યારે બાકીની બધી જો કંઇક ઠીક હોય ને સંભળાવવા માંડે તો માંદો માણસ કહે
વસ્તુઓ છોડીને એક મહારત્નને ગ્રહણ કરાય છે, (કારણ છે કે “શું હું મરવા પડ્યો છું કે મને નવકાર સંભળાવો છો ?'
કે તેમ કરવાથી પલાયન આદિ ક્રિયા સુખપૂર્વક થઇ શકે
૧૨૪
જડાવબેન માણેકલાલ શાહ (ચિંચબંદર-મુંબઇ)
હસ્તે : કુણાલ ઝરણ શાહ
| SR No. | 008742 |
| Book Title | Navkar Prabhav |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Jain Prarthana Mandir Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 4 MB |