Page Text
________________
પણ સમતાનું સુખ-પ્રશમસુખ તો અમે પ્રત્યક્ષ અનુભવીએ ચિત્તપ્રસન્નતા જેવો પદાર્થ હયાત છે તે એક વાસ્તવિક હકીકત છીએ. અથવા તો જ્ઞાનસારમાં કહે છે કે-
છે, નવું સત્ય છે, એને જે જોઇએ છે તે પ્રત્યક્ષ અનુભવ આ મૂશી મૈક્ષમશન નીવાસો વૃકે વન | ચિત્તપ્રસન્નતાનો. ચિંતન, મનન, કથન, લેખન, શ્રવણ, તથાપિ નિ:સ્પૃહા વિધિ સુરઉં | બધાંથીએ તે થાકે છે. કારણ તેને જોઇ એ છે કે આ પ્રત્યક્ષ
ખરબચડી કર્કશ ધરતી સુવા માટે, સુધાશાંતિ માટે જીવંત અનુભવ. કેવળ નથી થાકતો માનવ એક આ આનંદથી. ભિક્ષાત્રના સુકા ટુકડા, દેહ ઓઢવા ફાટેલતુટેલ ચીંથરા, તે જ પ્ર = નિત્ય ણવ = નવીન છે. ઘોર જંગલમાં નિવાસ છતાં જો સાધુ નિ:સ્પૃહ હોય તો જો આ સ્વતંત્ર આનંદતંત્ર હયાત ન હોત તો શ્રી અરવિંદ ચક્રવર્તીથી પણ અધિક સુખી છે.
એક ઓરડામાં ચાલીસ વર્ષ ગોંધાઇ ન રહેત, ન શ્રી રમણ શ્રી ભગવતીજીમાં પણ કહે છે કે-“હે ગૌતમ ! એક મહર્ષિ પથાલાલિંગમના અંધારા ભોંયરામાં કીડીમંકોડાના માસના પર્યાયવાળો શ્રમણ વાનવન્તર દેવોના સુખને ઓળંગી રાફડાથી ધેરાઇ ને જાંઘ ફોલાવી દેત, ન શ્રી રામકૃષ્ણ જાય છે...બાર માસના પર્યાયવાળો શ્રમણ નિર્ઝન્થ મથુરાની નગ્ન વેશ્યાઓ વચ્ચે-“મા આનંદમયી’ના સ્મરણમાં અનુત્તરોપપાતિક દેવોના સુખને ઓળંગી જાય છે.” ડૂબી શકત, ન શાલિભદ્ર રત્નકંબલોના ટુકડાથી પગ લૂછી
શ્રી ધર્મબિંદુમાં હરિભદ્રસૂરિજીએ પણ લખ્યું છે કે- ખાળમાં નાંખનાર દેવી સમૃદ્ધિને એકાદ ક્ષણમાં છોડી શકત, ૩ત્ત માસાદ્રિપર્યાયવૃદ્ધ તિનિઃ પરમ્ | ન મેતારજ મુનિ એક ક્રૌંચ પક્ષી ખાતર તેમની ખોપરી ફટવી तेजः प्राप्नोति चारित्री सर्वदेवेभ्य उत्तमम् || દેત, ન ચંડકૌશિક નાગ માત્ર જમીનમાં મોં ઘાલી કીડીઓથી
ચારિત્ર્યવાળા સાધુ બાર માસના પર્યાયવડે સર્વ દેવો શરીરને ચાલણી જેવું થવા દેત. તેઓએ જે અતુલ પરાક્રમથી કરતાં ઉત્તમ એવું ઉત્કૃષ્ટ સુખ પામે છે.
જીવનસમૃદ્ધિ Life-richness પ્રગટાવી તેની પાછળ કોઇ આ રીતે જગદચંદ્ય ઉમાસ્વાતિજી, હેમચંદ્રાચાર્યજી, બળ તેમને અંતરમાં ઉડે ને ઉડે ખેંચી જતું, તેનું તે બળ તે યશોવિજયજી, હરિભદ્રસૂરિજી જેવા જીવનની શ્રેષ્ઠ આ ચિત્તપ્રસન્નતાનું જ હતું. આ સર્વ કાંઇ શક્ય બન્યું, સંયમકળાના પારગામીઓ, ચિત્તપ્રસન્નતા જેવી વસ્તુ હયાત કારણ કોઇક વિશિષ્ટ સ્વતંત્ર આનંદ હયાત છે તેમની તેમને છે તે માટે પૂરતા આધ્યાત્મિક દસ્તાવેજો આપી રહે છે. ભાળ મળી હતી. તે પ્રત્યક્ષ અનુભવ થયો હતો. એ એકાંતની
મારા મનમાં શંકા નથી કે આ ચિત્તપ્રસન્નતા તે જ સર્વ વિરલ મસ્તી તેમને એક પછી એક વિકાસના શિખરો સર સંતમહાત્માઓની જીવનસાધનાનું કેન્દ્રવર્તી બળ હતું. તેઓ કરાવતી ગઇ. ઉત્કૃષ્ટ તપધ્યાન, વ્રતશીલાદિમાં જે અદ્ભૂત સાહસ ને ભગવાન મહાવીરની મહત્તા કાનમાં ખીલા ઠોકાતા પરાક્રમથી જીવનએશ્વર્ય પ્રગટાવી શક્યા તેમાં આ સહન કર્યા તેમાં નથી પણ તે ચિત્તપ્રસન્નતાપૂર્વક તેમણે ચિત્તપ્રસન્નતાનો અનુભવ તેમને ઉંચે જવાનું બળ અવશ્ય સહન કર્યા તેમાં છે. જંબુસ્વામીએ આઠ સ્ત્રીઓ, શાલિભદ્ર આપતા હશે. તેઓએ ક્યારેક વિચાર્યું હશે કે એવું ક્યું સુખ છે બત્રીસ સ્ત્રીઓ ત્યજી દીધી તેમાં તેમની મહત્તા નથી પણ તે જે ઇંદ્રને નથી-નથી ચક્રવર્તીને-છે એક માત્ર લોકવ્યાપારરહિત સ્ત્રીઓ છોડતી વખતે અનુપમ ચિત્તપ્રસન્નતાના પ્રબળતમ સાધુને ? તેઓએ જીવનની પ્રયોગશાળામાં વૈજ્ઞાનિક વહેણમાં તણાઇ ગયા હતા તેમાં જ તેમની મહત્તા છે. શ્રી અખતરાઓ કરી જે પરિણામ ઇચ્છયું તે આ ચિત્તપ્રસન્નતા હેમચંદ્રાચાર્યે ત્રણ કરોડ શ્લોક લખ્યા, હરિભદ્રસૂરિજીએ હતી તેમાં મને લેશ માત્ર શંકા નથી.
૧૪૦૦ ઉપરાંત ગ્રંથો લખ્યા તેમાં તેમની મહત્તા નથી. પણ સત્ય સાધકે સૌ પ્રથમ નિર્ણય એ કરવો રહ્યો કે પ્રતિકૂળ તેઓના સર્જનના મૂળમાં કોઇક અપ્રતિમ વેગ હતો, દુર્દમ્ય, સંજોગોના દુઃખ ને અનુકૂળ સંજોગોના સુખથી નિરપેક્ષ એક ભીષણ આનંદાવેગ હતો તેમાં તેમની મહત્તા છે. આખરે જે
૧૦૦
અ.સૌ. ચંપાબાઇ હસ્તીમલજી કોઠારી (વીસલપુર/રાજસ્થાન-ભાયખલા) હસ્તે : કુમારપાલ | સાક્ષી | અક્ષિતા
| SR No. | 008742 |
| Book Title | Navkar Prabhav |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Jain Prarthana Mandir Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 252 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Yoga |
| File Size | 4 MB |