Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૪
પ્રેમગીતા
ભાવ. ૫ પારિણામિકભાવ. આ પાંચ ભાવ આત્માના ગુણુસ્વભાવ છે. તે આઠ પ્રકારના કર્મીના ચેાગે દબાયેલા હાય છે. તેના જેટલા યોગે ક્ષય થાય તેટલા અંશે આત્માને જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તથા વીય ઉપયાગાદિ ગુણા પ્રગટે છે. તેમજ પ્રેમરૂપ પરિણામેાને ધારણ કરનાર પારિણામિકભાવ પણ ખીલે છે. એટલે આત્માએ અન્ય આત્માએ પ્રત્યે મૈત્રી પ્રમાદ ભાવનાચુત બને છે. આથી એમ સમજવાનુ કે પ્રેમરૂપ મૈત્રી તે આત્માનાજ અભ્યતર પરિણામ છે. અને સર્વ સ્થાવર અને જંગમ પ્રાણીઓમાં સ્વભાવધર્મોના ગુણુ રૂપે સદા સર્વાંદા વિદ્યમાન હાય છે. !! ૭૧ !!
आनन्दं परमप्रेम, रागद्वेषविवर्जितम् ।
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूर्ण संतु सत्प्रेम, प्राप्यान्यन्नावशिष्यते ॥७२॥
અથઃ—આન દરૂપ જે પરમ પ્રેમ છે, તે રાગદ્વેષના યાગથી ઉપજે છે તેવા સત્યપૂર્ણ સથી પરિપૂર્ણ પ્રેમને આત્મા પ્રાપ્ત કરે છે ત્યારબાદ તેને બીજી કોઇ ઇચ્છા રહેતી નથી. છરા વિવેચનઃ—રાગ, દ્વેષ. ક્રોધ, માન, માયા, લાભ, કામ, ઇર્ષાને ત્યાગ કરવાથી આત્માને અંતરમાં જે આનદ ચારિત્ર રૂપ પ્રેમ પ્રગટે છે. તે આનંદ એટલે પ્રેમરસ પૂણ્ ભાવે પ્રાપ્ત કરીને તેનું પાન કરતા એને આહ્લાદ પ્રગટે છે. તેથી આત્માને અન્ય પુદ્ગલ રૂપ વસ્તુને એટલે સ્ત્રી, ભૂષણ, બાગ, બગીચા, ભેગ વૈભવને પ્રાપ્ત કરવા ઇચ્છા રહેતી નથી. એટલે પ્રેમરસને પામીને અન્ય પ્રાપ્ત કરવાનુ પ્રેમયોગીને રહેતું નથી. ॥ ૭૨ ૫ સત્યપ્રેમનુ વ્યવહારું લક્ષણ જણાવતાં કહે છે કેઃदृष्ट्वा परस्परं नृणां यत्सुखं जायते हदि ।
प्रेमैव तत्तु संबोध्यं निरपेक्षं सदाऽभवम् ॥७३॥
અઃ——મનુષ્યાને એક બીજાને જોઇને–મળીને હૃદયમાં જે સુખ ઉપજે છે, તેનેજ પ્રેમ જાણવા. તેવા પ્રેમને પ્રાપ્ત કરીને હુ સઢા અપેક્ષા વિનાનો થાઉં. ૫૭૩૫
વિવેચનઃ—આત્મા પરમાત્માના સ્વરૂપની, સ્વપરસ્વરૂપની વરણા થતાં એક બીજા ના ચારિત્ર, તપ, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન, સમાધિ વગેરેને પરસ્પર અનુભવ લેતાં જે અપૂર્વ આનંદ, સુખના ઉલ્લાસ આપણા હૃદયમાં ઉપજે છે, તેથી રામ વિકસે છે. તેને તત્વજ્ઞા નીઆ-પ્રેમયોગીઓ સત્ય શુદ્ધ પ્રેમના અભિધાનથી સોધે છે. હું પણ તેવા શુદ્ધપ્રેમરસનુ આસ્વાદન કરૂં અને અનાદિકાલીન મેહમમતાવાળી, કામાગ, સ્નેહરાગ, દષ્ટિરાગરૂપ વાસના છેડીને તેવા શુદ્ધ પ્રેમરસના સર્વ બંધુઓ સાથે ભકતા થાઉં ત્રતા ગ્રહું સર્વ સાધમિકાની પૂજા કરૂં એવી ભાવના આત્મસુખના અથી, મેાક્ષના કામી ભવ્યાત્માને અવશ્ય જાગે છે. ૫૭૩ા
શુપ્રેમસ એજ આત્મા છે. शुद्धप्रेमरसः स्वात्मा, यं प्राप्य प्रेमयोगिनः । आनन्दाऽद्वैतभावेन तिष्ठन्ति निर्भयाः सदा ॥७४॥
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |