Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેમગીતા
કેટલાક પ્રેમ શબ્દનો અર્થ સમાન આચાર વિચરવાળા મનુષ્યનું સંગઠ્ઠન કરવું તે કરે છે. તે પ્રાયઃ સ્વાર્થમયજ હોય છે. ત્યારે આત્મયોગીઓ પરમાત્મા અને આત્માનું અભેદભાવે એકત્વ કરવું તે પ્રેમને અર્થ કરે છે. તેથી તે પ્રેમ શબ્દના અનેક પર્યાય વાચક શબ્દ થાય છે. શ્રીમાન્ હેમચંદ્ર સુરીશ્વરજી મહારાજ અભિધાન ચિંતામણિ કેષમાં જણાવે છે કે –ાદ્રિ મોદ્રા પ્રમો મુર ત્યામો સંમઃ |
વંશનો નતું ચિત્તભતા ૩૧૫-૧૬ છે. અથ:–આલાદ, પ્રમોદ, પ્રમદ, મુદ્દ, પ્રીતિ, આમેદ, સંમદ, આનંદ, નંદ, હર્ષ, ચિત્તની પ્રસન્નતા વગેરે પ્રેમના પર્યાય છે. તેમજ ૧૩૭૭મા શ્લોકમાં “ રિતિક છે
” “નેહ, પ્રીતિ, પ્રેમ, હાદ ” પણ પ્રેમનાજ પર્યા છે. તે સિવાય લેકમાં પ્રેમના અર્થમાં રાગ, માયા અને મેહ પણ વપરાય છે. આમ પ્રેમ શબ્દને તેના પ્રેમી લેકે જેવી વિષય પ્રવૃત્તિ કરતા હોય તેવો અર્થ કરે છે. તેથી પૂજ્ય પ્રવર ગુરૂદેવે પ્રેમધર્મનું એટલે પારમાર્થિક પ્રેમધર્મનું સ્વરૂપ અગમ્ય જણાવ્યું છે તે યોગ્ય છે. જગતમાં લાકે પ્રેમ પ્રેમ કરે છે. વિષયલીલાના વચને પણ પ્રેમ કહેવાય છે. વ્યભિચારમાં પ્રવૃત્તિ તેને પણ પ્રેમ કહે છે, ધન પ્રાપ્તિ માટે સમુદ્રમંથન કરે તેને પણ પ્રેમ કહેવાય છે, રૂપ, રસ, ગંધાદિ વિષયમાં પ્રવૃત્તિ, નાટક, ચિત્ર, નૃત્યદર્શનમાં પણ અલપ વિચારશક્તિવાળા મનુષ્ય પ્રેમ કહે છે. પરંતુ વાસ્તવિક પ્રેમ સ્વરૂપને ઓળખી શકતા નથી. કેઈક મેગી મહાત્માએ આત્મા, પરમાત્મા અને પર પુગલના સ્વરૂપને યથાર્થ જાણે છે સર્વ જેને પિતાના સમાન માની પ્રેમના પાત્ર ગણે છે. કર્મ પુદ્ગલેના સહકારથી પરણિતિ ભેદ હોવા છતાં ક્રિયા ભેદ પણ સંભવે છે તે પણ આત્માના ગુણનું સમાન હોવાથી પોતાના સમાન ગણે છે, તેઓના પ્રત્યે મૈત્રીભાવ માને તેવા યોગીએ પ્રેમના સત્ય સ્વરૂપને યથાર્થરૂપે જાણે છે. પણ તેમાંથી કોઈ ઉચ્ચ કક્ષાને પામેલ યેગી પરમાત્મ સ્વરુપ આત્માની ઉપર પ્રેમ પ્રગટ કરી પુરૂષાર્થ યુક્ત આચરણ કરી અન્ય આત્માઓને તેવી મોક્ષમાર્ગની આચરણમાં જોડીને સત્ય પ્રેમને ડાકજ ગીઓ પ્રાપ્ત કરી શકે છે, તેથી તે સત્ય પ્રેમનું પરમાર્થિક ફળ સર્વ કર્મમળથી રહિત થવું તે છે અને તેવા ફળને ડાકજ પામે છે. તે ૨૫
___ शुद्धानन्दो न यत्रास्ति तत्र प्रेमविकारता ।
विशुद्धप्रेम यत्रास्ति तत्रानन्दः स्फुटो भवेत् ॥२६॥ અથઃ—જ્યાં શુદ્ધ આનંદ નથી ત્યાં પ્રેમમાં પણ વિકારીપણું આવે છે પણ જ્યાં . શુદ્ધ આત્મિકભાવને નિર્વિકાર યુક્ત પ્રેમ હોય છે ત્યાં પ્રકટભાવે આનંદ અનુભવાય છે. શારદા - વિવેચન –આત્મામાં ગુરૂ શિષ્ય ભાવને અથવા પ્રભુસેવક ભાવને, પિતા પુત્રભાવને, પુરૂષ સ્ત્રીભાવને, બંધુત્વ, મિત્રભાવને, પરસ્પર શુદ્ધ કપટ વિનાને, સ્વાર્થ સાધક્તા વિ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |