Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૮૦
પ્રેમગીતા
વિવેચનઃ—આત્મા સ્વકલ્યાણ માટે અનેક યજ્ઞો કરે છે. તેમાં અજ્ઞાનીઓ પશુ પક્ષી મનુષ્યાદિના પણ યજ્ઞા કરે છે. “સ્વામો યનેત્” સ્વની ઇચ્છાવાળાયે યજ્ઞા કરવા જોઇએ એમ જૈમિનિ ઋષિ કહે છે, એટલે સ્વર્ગના ભાગની લાલચથી યજ્ઞ કરાય છે પણ વસ્તુ સ્વરૂપ વિચારતાં પુણ્યથીજ સ્વર્ગની પ્રાપ્તિ થાય તેવે સંભવ છે. યજ્ઞો હિંસામય હોવાથી માત્ર પાપનાજ કારણે થાય છે, જૈમિની ઋષિ કહે છે કે, “યજ્ઞાર્થે વશવઃ મુાઃ યમેવ સ્વયંપૂવા । યજ્ઞોત્ત્વ મૃત્યુ, સર્વસ્ય તસ્માત્ યજ્ઞ વધોવષઃ ॥ અર્થ :-સ્વયંભૂ ભગવંતે પાતાની મેળેજ યજ્ઞ માટે પશુઓની સૃષ્ટિ રચી છે, માટે આપણા સના કલ્યાણ માટે યજ્ઞ કરવા. જો કે તેમાં પશુ આદિ જવાના વધુ તે થાય છે પણ પશુએ પાતાના વધ થતાં સ્વગમાં પહેાંચી જાય છે. તેથી તે વધ અહિંસા કહેવાય છે. આવુ તે કહે છે તેના યોગ્ય વિચાર નહિ કરનારા મૂર્ખ જના સ્વર્ગની ઇચ્છા પાનાની આખાદિની ઇચ્છા મનમાં રાખીને ગોમેધ, અશ્વમેધ, નરમેધ વિગેરે યજ્ઞો કરે છે. પણ તેવી ક્રિયાથી એકાંત હિંસા થવાથી ભયંકર પાપને પ્રાપ્ત કરી તેઓને નરક કે તિય ગ્યાનમાં અવતરવુ પડે છે, તે યજ્ઞથી લાભ ઈચ્છનારે કેવા યજ્ઞ કરવા તે જણાવે છે, “વઃ મેં મુતવાન રીપ્લે ત્રહ્માનો યાનધાવ્યયા । સ નિશ્ચિતેન યોગેન નિયા પ્રત્તિવૃત્તિમાન્ । જે બ્રહ્મયોગી જવાજવલ્યમાન બ્રહ્માગ્નિ એટલે આત્મસ્વરૂપ અગ્નિમાં અજ્ઞાન માહ, મિથ્યાત્વ, કામ, ક્રોધ, માન, ઇર્ષા, ઝેર, વેર રૂપ અશુભ કર્મોના હેતુ રૂપ સમિધા-લાકડાઓના પ્રેક્ષેપ વેદની ઋચાવડે મત્ર ભણીને કરે તે નિશ્ચયથી ભાવ યજ્ઞને પામે છે. એટલે પ્રેમયુકત ગુરુભક્તિ અને વીતરાગની ઉપાસના કરતાં આત્મા પોતેજ વીતરાગ સજ્ઞ અને છે. જૈમિનિ ઋષિએ યજ્ઞના જે લ કહેલાં છે તે શુદ્ધ પ્રેમરૂપ યજ્ઞ કરવાથી થાય. એટલે સ જીવાત્માએને તમારા બધુ માની તેમના ભલા માટે પ્રયત્ન કરવા રૂપે જે પ્રેમયજ્ઞમાં તમારા અંતરના મિલન કામ ક્રોધ, માન, માયા, લેભ, ઇર્ષા વિગેરે કુકમને ખાળવા હોમ કરવે તેથી ક ંચનસ્વરૂપ આત્મપ્રેમ આ પ્રેમયજ્ઞવડે પૂર્ણ પ્રગટ થશે. માત્ર પ્રેમયોગમાં સર્વ પુદ્ગલભાવની વાસનાને હામી દઇને તે પ્રેમયાગમાં મગ્ન થાવું તેજ ચેાગ્ય હિતકર છે. અન્ય બીજા યજ્ઞોનુ કાંઇ પ્રત્યેાજન નથી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ્ઞાનરૂપ અગ્નિમાં નામ રૂપ વિગેરેનો નાશ કરવા शुद्धप्रेममहायज्ञे, ज्ञानाग्निदीपिते शुभे ।
નામસ્વામિોહત્સ્ય, હોમઃ વ્હાય† મનીિિમઃ ૫રૂવંશા
અઃ——શુભ જ્ઞાનરૂપ અગ્નિ જેમાં પ્રદીપ્ત છે તેવા પ્રમસ્વરૂપ મહાન્ યજ્ઞમાં જે મહાબુદ્ધિવંત ચાગીદ્રો પોતાના નામરૂપ આદિના મેહના હામ કરે છે તે પ્રેમયાગીઓ પરમાત્મભાવને પામે છે ૫૩૩૩ા
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 008641 |
| Book Title | Premgeeta Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Buddhisagar |
| Publisher | Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 277 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 18 MB |