Jain Chitra Kalpadruma 1

SR No.: 008468
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Sarabhai Manilal Nawab
Total Pages: 374
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Art, & Culture
File Size: 20 MB

Page 219

ચિત્રવિવરણ
૧૮૫
અનુક્રમે અક્ષત્ર અને વીણા છે. વળી દેવીના આસનમાં તથા ફેંકાર અક્ષરની બહાર પણ બંને ઠેકાણે હંસ ચીતરેલા છે. ચિત્ર ૨૪૯ માકક મિ. શાને આ હૈં અક્ષરને ૩ અક્ષર તરીકે ઓળખાવ્યા છે.૫૭ સરસ્વતીનું મંત્રખીજ કાર છે અને આ અક્ષર પણ અે છે. મિ. બ્રાઉન આ અક્ષરને ૩ તરીકે કઇ રીતે ઓળખાવે છે. તેની સમજણ કાંઇ પડતી નથી. આ બંને ભૂલો થવાનું વાસ્તવિક કારણ મને તે। તેનું જૈન મંત્રશાસ્ત્રોના ગ્રંથાથી અજ્ઞાનપણું લાગે ઇં; પરંતુ તેમના જેવા ઈન્ટરનેશનલ રૂપ્યુટેશનવા વિંદાને બરાબર તપાસ કર્યાં વિના જેમતેમ લખી નાખવું તે વ્યાજબી તા નથી .
Plate LXXIX
ચિત્ર રત્ન પ્રભુ શ્રીમહાવીરરવામી. શ્રીહેમચંદ્રસૂરિષ્કૃત શબ્દાનુશસનત્તિ ઉપરની ટીકાની Oxfordની Bodelian Libraryના સંસ્કૃત વિભાગની ૧૦૨ નંબરની પ્રતના પાના ૧ ઉપરથી. આ ચિત્ર તથા ચિત્ર ૨૪૮ (શ્રીસરસ્વતીદેવી) બંને ચિત્રા મિ. બ્રાઉને લખેલા કાલકકથા' નામના અંગ્રેજી પુસ્તકના પાના ૧૨૨ની સામે ચિત્ર નંબર ૧૧-૧૨ તરીકે સૌથી પ્રથમ છપાવેલાં તેના ઉપરથી મિ, બ્રાઉનની પરવાનગી લઇને અત્રે રનુ કયાં છે.
ě અક્ષરની વચ્ચે ભગવાન મહાવીરની મૂર્તિ શિખર દેરાસરની અંદર વિરાજમાન છે. મિ. બ્રાઉને આ બહુ બહારની આકૃતિને કિારની આકૃતિ તરીકે ઓળખાવી છે.પઢ
ચિત્રમાં હૂઁ શબ્દ સ્પષ્ટ દેખાય છે. તેની જમણી બાજુએ સર્પાકાર જેવું અવગ્રહનું ચિહ્ન કર્યું છે. મિ. બ્રાઉને આ અવગ્રહના ચિહ્નને ડિમાત્રાની માફક ફૂં કાપી લીધી હોય એમ લાગે છે. જૈન મંત્રશાસ્ત્રના ધીમેવાણીq'પ૯ નવી પ્રાચીન જૈન મંત્રશાસ્ત્રની વિગત પ્રતમાં ૐ શબ્દની તેમજ બીજા મંત્રાારાની આગળ આ ચિત્રમાં દોરવામાં આવી છે તેવી રીતની કૃતિઓ દોરેલી મેં મારી નજર નેએલી છે. વળી આ પ્રત હેમચંદ્રસૂરિના શબ્દાનુશાસનની છે. અને તેઓના રચેલા સિદ્ધહેમનું પહેલું સુત્ર પણ ૩ અમ્ નમઃ છે. આકૃતિ પણુ તીર્થંકરની છે. અર્દન પરમેષ્ઠીબીજ છે. અને પરમેષ્ટીમાં પ્રથમ પદે અરિહંત હોવાથી અત્રે અક્ષરની વચ્ચે રજુઆત પણ અરિહંતની કરી છે, જ્યારે હા તા શક્તિબીજ છે, એટલે આ શબ્દ માટે ગમે તેવી કલ્પના લગાવીએ તેપણ તે હોકાર સંભવી શકતા જ નથી અને ર્રમ દરેક રીતે ઘટી શકે છે અને તેથી જ આ શબ્દ અર્થમ છે. એમ મારૂં કહેવું વાસ્તવિક જ છે.
vs Fig. 12. The Goddess Sarasvati in the Omkarasymbol. From same MS, and same page as Fig. 11. which this faces.'
> ૫૮ ‘Fig. 11. A Tirthanker (Mahavira?) in the hrimkar symbol, From folio 1 verso oft paper Ms. Sanskrit d. roz, a commentasy on Hemachandra's Sabdanusasana, in the Bodelian Library, Oxford. Not dated, probably late fifteenth or early sixteenth century.' —The Story of Kalal P. 122,
પદ્મ મારા તરફથી ટુંક સમયમાં પ્રસિદ્ધ થનાર છે, હાલ પ્રેસમાં