Nyayasamucchaya

SR No.: 008446
Original Sutra Author: N/A
Author: Lavanyasuri
Publisher: Vijaylavanyasurishwar Gyanmandir Botad
Total Pages: 206
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 10 MB

Page 14

तिवा शवाऽनुबन्धेन, निर्दिष्टं यद् गणेन च ।
निमित्ताभावे नैमित्तिकस्याऽप्यभावः ॥ २९॥ gવસ્વનિમિત્ત ૨ પ્રત િર સુપિ ા ૧૮ | નિમિત્ત (કારણને) અભાવ થયે છતે નૈમિત્તિકનો તિવ, શર, અનુબંધ અને ગણથી બતાવેલું જે કાયે ; એટલે તેને માનીને થયેલ કાર્યને પણ અભાવ થાય તથા એકસ્વર નિમિત્તક જે કાર્ય, આ પાંચ કાર્ય વલ્પમાં છે. (ર) થતાં નથી. (૧૮)
| सनियोगशिष्टानामेकापायेऽन्यतरस्याप्यपायः ॥ ३० ॥ સન્નિવારરુક્ષણો વિધિનિમિત્ત તદિવસ ૧૧ : સાથે કહેલામાં એકને અભાવ થયે છતે અન્યનો પણ સમ્બધને આશ્રયીને થયેલું જે કાય તે અન્વેની અભાવ થાય છે. (૩૦) વિઘાતક કાર્યનું નિમિત્ત થતું નથી. (૧૯)
નાનાજીના નિવૃત્ત થયાના 1 રૂ . અનિદ્ર વદિwત્તર u ૨૦ ll અંતરંગ કાર્ય કરવાનું હોય ત્યારે અદિરથ કાર્ય સિદ્ધ ગૌણની નિવૃત્તિ થયે છતે પ્રધાનની નિવૃત્તિ થતી
* નથી. (૩૧) થાય છે. (૨૦) न स्वरानन्तर्ये ॥२१॥
निरनुबन्धग्रहणे न सानुबन्धकस्य ॥ ३२ ॥ સ્વરનું જે અનન્તરપણે તેને આશ્રયીને થનાર જે નિરનુબન્ધનું (અનુબંધ રહિતનું) ગ્રહણ કરે છે અંતરંગ કાર્ય તે કરવાનું હોય ત્યારે બહિરંગ કાર્ય અસિદ્ધ સાનુબાનું (અનુબધુ સહિતનું) ગ્રહણ થતું નથી. (૩૨) થતું નથી. (૨૧)
एकानुबन्धकग्रहणे न घ्यनुबन्धकस्य ॥ ३३ ॥ નૌઇન શુધ્યો શાર્થaધ્યત્યયઃ in ૨૨ . એક અનુબદ્ધવાળાનું ગ્રહણ કરે છતે બે અનુબન્ધગૌણ અને મુખ્ય વિષે મુખ્યમાં કાર્યની પ્રવૃત્તિ વાળાનું ગ્રહણ થતું નથી. (૩૩) થાય છે. (૨૨)
| नानुबन्धकृतान्यसारूप्या-ऽनेकस्वरत्वाऽनेकवर्णत्वानि ॥ ३४॥ કૃત્રિમાડત્રિમયોઃ ત્રિને d રરૂ || અનુબન્ધને આશ્રીને એટલે સાથે ગણને અસારૂગકૃત્રિમ અને અકૃત્રિમને વિષે કૃત્રિમમાં કાર્યની પ્રવૃત્તિ અસમાનતા અને સ્વરત્વ અને અનેકવર્ણત્વ થતાં થાય છે. (૨૩)
નથી. (૩૪) ઘડુિમત્તિઃ એ ર૪ .
સમાણાત્તા-ડડમ-સંજ્ઞા-જ્ઞાપદ–ળ-નિર્દિષ્ટાન્નકોઈક સ્થળે કૃત્રિમ અને અકૃત્રિમ એ બન્ને સ્થળમાં !
નિત્યાન માં રૂપ છે કોયની પ્રવૃત્તિ થાય છે. (૨૪)
| સમાસાન્ત, આગમ, સંજ્ઞાનિર્દિષ્ટ (કહેલ), જ્ઞાપક सिद्धे सत्यारम्भो नियमार्थः ॥ २९ ॥ નિર્દિષ્ટ, ગણનિર્દિષ્ટ અને નગ્ન નિર્દિષ્ટ કાર્ય અનિત્ય પ્રમાણાન્તરથી સિદ્ધ છતાં, આરંભ કરાતે જે વિધિ તે છે. (૩૫) નિયમને માટે થાય છે. (૨૫)
| पूर्वेऽपवादा अनन्तरान् विधीन् बाधन्ते नोत्तरान् ॥ ३६ ॥ ધારો થwaો તત્રત્ય વિજ્ઞાન : ૨ . પૂર્વે કહેલા અપવાદો અનન્તર વિધિનો બાધ કરે છે,
ધાતુના સ્વરૂપનું ગ્રહણ કરે છતે ધાતુથી જ વિધાન : પરંતુ વ્યવહિત રહેલા વિધિની નહિ. (૩૬). કરાયેલ પ્રત્યય પર છતાં જણાવેલ કાર્ય થાય છે, ડાવાતાઃ પૂર્વાનુ સાધતે નોરાનું ૨૭ છે પરંતુ નામને ઉદ્દેશીને વિધાન કરાએલ પ્રત્યય પર છતાં મધ્યમાં કહેલા અપવાદ પૂર્વ વિધિને બાધ કરે છે, નહીં. (૨૬)
પણ ઉત્તર વિધિનો નહિં. (૩૭) નબુ તરતદશે ર૭ |
| यं विधिं प्रत्युपदेशोऽनर्थकः स विधिर्बाध्यते ॥ ३८ ॥ નગ્ન વડે કરીને કહેલું કાર્ય નમ્ સહિત પદાર્થ સદશમાં સમજવું. (૨૭)
છે જે વિધિ પ્રત્યે ઉપદેશ અનર્થક થતો હોય તે વિધિ સાનાના ઘ ૨૮ ,
j તેનાથી બાધ કરાય છે. (૩૮) જેનો અર્થ કહેવાયેલો છે તેનો પ્રયોગ થતો નથી. ! = વિર્ષેમિસ્ત માલૌ વિપિત્તે અર્થાત્ અર્થ જ્યાં ન કહેવાયેલો હોય ત્યાં તેનો પ્રયોગ જે વિધિનું નિમિત્ત છે તે વિધિ બાધકથી બાધ કરાત થાય. (૨૮)
નથી. (૩૯)