________________
શિક્ષદિપક. બતાવે છે તે જ રીતે બીજા ગ્રંથોમાં પણ બતાવે છે. પરંતુ એ વા જ જે અક્ષર કોઠામાં મુકવાના બતાવ્યા છે તેમાં ને રાજવલ્લભના કર્તાના કહેવામાં
ડોક ફેર છે. તે વાંચકવર્ગે વિચારી લેવું. શલ્યના દોષે શિ૯૫ શાસ્ત્રના તમામ ગ્રંથમાં કહેલા છે માટે જરૂર કહાડયા વિના ઘરે કરવું નહીં.
श्लोक. जानुमात्रंखनेभूमिमथवापुरुषोन्मिताम् ।
અર્થ–શય કાઢવા માટે ઢીંચણ સુધી અથવા પુરૂષ પ્રમાણે છેદવું-વળી “ગરિણા સમુચ” વિષે લખે છે કે –
अधःपुरुषमात्रातुनशल्यंदोषदंगृहे ।। जलांतिकंस्थितंशल्यं प्रासादेदोषदंनृणाम् । तस्मात्प्रासादिकीभूमिखनेद्यावजलांतकं ॥ ४० ॥
અર્થ– ઘર કરવાની જમીનમાં એક પુરૂષ પ્રમાણથી નિચે શલ્ય હોય તે તે શલ્યને કાંઈ દેષ નથી. પણ પ્રાસાદ કરવાની ભૂમિ વિશે તે પાણી આવે ત્યાં સુધી શલ્યને દોષ છે. ૩૯
અથ ખાત કરવાને વિધી.
आग्नेय्यां खननं कुर्यात् मीनादित्रितयरवौ । मिथुनादित्रयेभानौ नैऋत्यांखननंशुभम् ॥ ४१ ॥ कन्यादित्रतियेचैवं वायव्यांसंखनेबुधः । चापादित्रतियेभानाविशान्यांखननस्मृतं ॥ ४२ ॥
અઅર્થ–મીન, મેષ, અને વૃષભ રાશિના સૂર્ય હોય તે અગ્નિ કેણુમાં ખાત કરવું. (કારણ કે એ ત્રણ રાશિમાં નાગનું મુખ પશ્ચિમે હોય છે.) મીથુન, કર્ક ને સિંહ રાશિના સૂર્ય હોય તે નૈરૂત્ય કેણુમાં ખાત કરવું. (કારણકે નાગનું મુખ તે સંક્રાંતિમાં ઉત્તરમાં હોય છે.) ૪૧ તેમજ કન્યા, તુળા ને વૃશ્ચિક સંક્રાંતિ હેય તે વાવ્ય કોણમાં કરવું. ( શાથી કે નાગનું મુખ પૂર્વમાં હોય છે) ને ધન, મકર ને કુંભ આ સંક્રાંતિમાં ઈશાન કોણમાં ખાત
