________________
૨૦
सार्धाङ्गुला भवेद् वृद्धिः प्रतिहस्ते विवर्धयेत् । Freestarted तु यावत् त्रिंशद्धस्तकम् || अगुर्लेका ततो वृद्धि-हस्ते हस्ते प्रदापयेत् । अत उर्ध्वं ततः कुर्याद् यावत्पञ्चाशद्धस्तकम् || अर्धाङगुला भवेद् वृद्धिः कर्त्तव्या शिल्पिभिः सदा । उच्छ्रयं चतुर्गुणं प्रोक्तमेतत्स्तम्भस्य लक्षणम् ||
•
સ્ત ભમા વિસ્તાર એક હાથના પ્રાસાદને ચાર આંગળને, એ હાથના પ્રાસાદને સાત આંગળ, ત્રણ હાથના પ્રાસાદને નવ આંગળ અને ચાર હાથના પ્રાસાદને માર આંગળને સ્વ'ભના વિસ્તાર (જાડાઈ કરવે. પછી પાંચથી માર હાથ સુધીના પ્રાસાદને પ્રત્યેક હાથ દોઢ દોઢ આંગળ વધારીને, તેરથી ત્રૌશ હાથ સુધીના પ્રાસાદને એક એક આંગળ વધારીને અનેએ કત્રીશથી પચાસહાથ સુધીના પ્રાસદને પ્રત્યેક હાથ અરધા અરધા આંગળ વધારીને સ્તંભની જાડાઈ કરવી, તથા વિસ્તારથી ચાર ગુણી સ્તંભની ઊંચાઈ કરવી.
આકૃતિ પ્રમાણે સ્ત ંભેમનાં નામ—
68
શ્રાવ
चतुरखाश्च रुचका भद्रका भद्रसंयुताः । વર્ષમાના પ્રત્તિયૈસંપાદાંશૈાષ્ટા(r; // आसनोर्ध्वे भवेद् भद्र - मष्टकर्णैस्तु स्वस्तिकाः । प्रकर्त्तव्याः पञ्चविधाः स्तम्भाः प्रासादरूपिणः ॥
,,
૫૦ ૦ ૧૮૪
ચાર કેાણાવાળા ચતુર, ભદ્રવાળા ભદ્રક, પ્રતિરથવાળા વર્ધમાન, આડ કાણાવાળા અાસ અને આસન ઉપરથી ભદ્રવાળા અને તેની ઉપર આઠ કાણાવાળા સ્વસ્તિક નામના સ્તા કહેવાય છે, એ પાંચ પ્રકારના સ્તંભે પ્રાસાદના આકારવાળા કરવાં.
પ્રાગ્રીવ મંડપ–—
द्वारा स्तम्भवेद्याद्या प्रारग्रीवो मण्डपो भवेत् । द्विद्विस्तम्भविवृद्धया च षोडशैव प्रकीर्त्तिताः ॥ १५॥
પ્રાસાદના દ્વારની આગળ બે સ્તંભવાળી જે પહેલી વેઠ્ઠી ( ચેકી) છે. તે પ્રાગ્નીવ મંડપ કહેવાય છે. તેને બે બે સ્તંભ વધારવાથી સેાળ પ્રકારના પ્રાગ્નીવ મંડપ થાય છે. ૫ ૧૫ !
* વિશેષ જાણવા માટે જીએ અપરાજિત પૃચ્છા સૂત્ર ૧૮૮,
