________________
Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
૧૩ર ]
[ ઢાળા (અનંતધર્માત્મક * સર્વ દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયને) પ્રત્યેક સમયમાં યથાસ્થિત, પરિપૂર્ણરૂપે સ્પષ્ટ અને એક-સાથે
જાણે છે તેને કેવળજ્ઞાન કહે છે. વિપર્યયઃ- ઊંધું જ્ઞાન; જેમકે છીપને ચાંદી જાણવી, ચાંદીને છીપ
જાણવી. વ્રતઃ- શુભ કાર્ય કરવાં અશુભ કાર્ય છોડવા તે; અથવા હિંસા,
અસત્ય, ચોરી, મૈથુન અને પરિગ્રહ-એ પાંચ પાપોથી ભાવપૂર્વક વિરક્ત થવું તેને વ્રત કહે છે. (સમ્યગ્દર્શન
થયા પછી વ્રત હોય છે.) શિક્ષાવ્રત:- મુનિવ્રત પાળવાની શિક્ષા દેનારું વ્રત.
દ્રવ્ય, ગુણ, પર્યાયોને કેવળજ્ઞાની ભગવાન જાણે છે પણ તેના અપેક્ષિત ધર્મોને જાણી શકતા નથી-એમ માનવું તે અસત્ય છે. અને તે અનંતને અથવા માત્ર પોતાના આત્માને જ જાણે પણ સર્વને ન જાણે એમ માનવું તે પણ ન્યાયથી વિરુદ્ધ છે. (લઘુ જૈન સિ. પ્રવેશિકા પ્ર. ૮૭, પા. ર૬) કેવળજ્ઞાની ભગવાન ક્ષાયોપથમિક જ્ઞાનવાળા જીવોની માફક અવગ્ર, ઈહા, અવાય અને ધારણારૂપ ક્રમથી જાણતા નથી પરંતુ સર્વ દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવને યુગપત્ (એકસાથે ) જાણે છે એ રીતે તેમને બધુંય પ્રત્યક્ષ વર્તે છે. (પ્રવચનસાર ગા. ૨૧ ની ટીકા ભાવાર્થ) અતિ વિસ્તારથી બસ થાઓ. અનિવારિત (રોકી ન શકાય એવો અમર્યાદિત) જેનો ફેલાવ છે એવા પ્રકાશવાળું હોવાથી ક્ષાયિકજ્ઞાન (કેવળજ્ઞાન અવશ્યમેવ, સર્વદા, સર્વત્ર, સર્વથા, સર્વને જાણે છે. ( પ્રવચનસાર-ગા.
૪૭ ની ટીકા) નોંધ:- શ્રુતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન, મન:પર્યયજ્ઞાન અને કેવળજ્ઞાનથી સિદ્ધ થાય
છે કે પ્રત્યેક દ્રવ્યમાં નિશ્ચિત અને ક્રમબદ્ધ પર્યાય થાય છે, આડાઅવળા થતા નથી.
Please inform us of any errors on Rajesh@ AtmaDharma.com
