________________
૨૩
જતા હશે અગર યાદ કરી જતા હશે તે લખાણ એમ લાગ્યું. ફરી ધ્યાન અગર ચિંતન રચેલા શબ્દો પર કરી જરૂરી સુધારા વધારા શબ્દોમાં કરતા હશે એમ કેટલીક પંક્તિઓનાં છેકેલા શબ્દો પરથી લાગે છે.
ચિંચણ, તા. 6-8-74
પળેપળની જાગૃતિ - વિશ્વમયતાની જરૂરિયાત
પળેપળની જાગૃતિ, વિનોદમાં પણ જેમ કોઈનું અપમાન ન થાય તે જોવાય છે, તેમ છીછરાપણું પણ વિનોદમાં પણ ન હોય તે જોવું જરૂરી છે. એમાં અસત્યની કે ખોટી મશ્કરીની તો છાંટ જ ન હોય ! વિનોદી વૃત્તિ અત્યંત જરૂરી છે, પણ એ વિનોદમાં સઘનપણું, સત્ય, પ્રેમ અને સામેની વ્યક્તિનો પણ આનંદ જામે તેવું વલણ રહેવું જોઈએ. ગાંધીજીનો વિનોદ એ દિશામાં માર્ગદર્શક ગણાય.
હા, વિશ્વમયતામાં જેમ જેમ “અહમ્'ને ઓગાળવાનું રસાયણ છે તેમ “મમત્વનું કારણ છે.” પ્રથમ તો તમારા તરફથી બહેન રમાબહેનને અને રમાબહેન તરફથી તમોને જરા પણ ઘસાઈ છૂટવાના પ્રસંગો આવે તો પ્રસન્ન હૈયે - પ્રસન્ન મુખે શક્ય તે ઘસાઈ છૂટવા તત્પર રહેવું. કોઈ બનાવી ન જાય, તે માટે જાગતાં રહેવું, પણ આખરે તો તેમાં પણ આપણો જ પડઘો કેમ ન હોય? આપણે ઘણાંને આપણી જિંદગીમાં બનાવી નાખ્યા હોય, તેનું પરિણામ આજે પ્રત્યક્ષ આવ્યું હોય !! એટલે એક બાજુ રાજી થવું અને બીજી બાજુ પેલા બનાવનારને ખ્યાલ આવી જાય કે, મેં આમને બનાવી નાખ્યા તે અયોગ્ય થયું. એમાં મીઠી ટકોર જરૂરી છે. “ગુસ્સો કે કૂથલી નહીં આમ વર્તવાથી વિશ્વમયતા જામે છે.
- “સંતબાલ’
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે