Dharmpran Lonkashah

SR No.: 008096
Original Sutra Author: N/A
Author: Santbal
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad
Publication Year: 1997
Total Pages: 109
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & History
File Size: 6 MB

Page 9

હિતદષ્ટિબિન્દુઓ વિચારાય છે, જ્યાં જ્ઞાતિ, જાતિ અને સમાજના ભેદો દૂર કરવાનો ભગીરથ પ્રયત્ન સેવાય છે તે તે વખતે ધર્મને નામે વાડાશાહી, સંપ્રદાયશાહી કે ગચ્છશાહીના અખાડાઓ હવે લાંબો વખત નભી શકે તેમ નથી. આવી સાદી અને સરળ વસ્તુ ફરી ફરીને સમજાવવી પડે તે જૈન ધર્મના અનુયાયીઓને માટે શોભાસ્પદ નહિ ગણાય.
આથી જેમ મૂર્તિપૂજક ભાઈઓને માટે ઉપરની વસ્તુ લાગુ પડે છે તેમ આ લોંકાશાહના અનુયાયીઓને પણ તેટલી જ લાગુ પડે છે; તે વાત રખે તેઓ વિસરી જાય !
લોકાશાહના અનુયાયીઓ કેવળ મૂર્તિપૂજાનો વિરોધ કરવાથી જો પોતાની ફરજ સમાપ્ત થાય છે એમ માનતા હોય તો તેઓ એક ગંભીર ભૂલ કરે છે. લોંકાશાહનો વિરોધ એકલી મૂર્તિપૂજા સામે જ ન હતો. જૈન ધર્મના વિકાર સામે હતો. તેણે જે કંઈ સિદ્ધાંતોનો પ્રચાર કર્યો છે તે માત્ર તે જ દૃષ્ટિબિંદુએ. લોંકાશાહ ભગવાન મહાવીર કથિત માર્ગે ચાલવાનું કહી ગયા છે. દયા અને સત્યને જીવનમાં ઓતપ્રોત બનાવવા એ જ્યોતિ મૂકી ગયા છે. તો તે માર્ગે જ ચાલવામાં તેમનું સાચું અનુયાયિત્વ સ્પષ્ટ થાય છે. તેથી મતાગ્રહ અને કદાગ્રહના ઝઘડા છોડીને તે માર્ગે પગરણ માંડી દેવા જોઈએ.
જે લોકો લોંકાશાહને એક વાડાના માત્ર સંસ્થાપક તરીકે જ ઓળખે છે તે એક મહાન ભૂલ કરે છે.
They arose not directly from the Svetambara but as reformers of an older reforming sect.
[History of the Jaina Community] લોકાશાહની જીવનસમીક્ષાના આ શબ્દો સ્પષ્ટ બતાવે છે કે તેમને કોઈ નવો પંથ સ્થાપવો ન હતો. અને તેથી તે કોઈપણ મત કે પંથના સંકુચિત વર્તુળમાં પુરાઈ જનારા ન હતા. પણ વિશાળ ક્ષેત્રમાં વિહરતા સાર્વદશિક વિહારી અને નિર્ભય ધર્મસુધારક હતા.
તેમની ધર્મસુધારણામાં મૂર્તિપૂજાના વિરોધનું પ્રબળ આંદોલન હતું, સાધુસંસ્થાનું શૈથિલ્ય દૂર કરવા માટે તેમણે કમ્મર કસી હતી અને અધિકારવાદને નાબૂદ કરવાની તેમણે પહેલ કરી હતી. પરંતુ આ બધું કરવામાં પોતાનો મત, ગચ્છ કે સંઘાડો સ્થાપવાની તેમને સ્વપ્રમાંય ઇચ્છા ન હતી, તેમ પૂજા કે પ્રતિષ્ઠા
ઘર્મપ્રાણ : લોંકાશાહ