________________
३२
માગે પ્રેર્યો; કેમ કે અન્ન, વસ્ત્ર ને આવાસની કાચી સામગ્રીને ઉત્પાદક ખેડૂત એટલે જગતાત જે ટ્રસ્ટીશિપની નીતિને અનુસરે તે જ ગ્રામ સંસ્કૃતિનો કે ધર્મદષ્ટિએ સમાજરચનાને પાયે મજબૂત બને, કેમ કે –
નીતિ છે ધર્મનો પાયે, માટે તે દઢ રાખ, શ્રમે ગળા સદાચારી, રહેવું સાર નીતિનો. વ્યક્તિ સમાજ બંનેનો વિકાસ નીતિથી થત; નીતિ વિના નથી થાત, પચાવ તત્ત્વજ્ઞાનનો.
ખેડૂત અને ગોપાલકોનાં નૈતિક સંગઠનો રચી, પષક ભાવનીતિ, સહકાર, લવાદી દ્વારા ન્યાય, પરસ્પર ને ઉપગી વુિં અને નબળા વર્ગને મદદરૂપ થવાની દૃષ્ટિથી ખેડૂતોને પાલકમ સમાજસુધારણા ને શિક્ષણનો સંસ્કાર સિચવાનું કામ આ સંગઠનોએ કર્યું. બુભાઈ, ફલજીભાઈ, સુરાભાઈ એ પોતાના સાથી મિત્ર અને વિશાળ કૃષક ગોપાલક સમાજના રાહગથી, રમેલા, સહકાર અને સક્રિય એવાથી આ સંસ્કારી પણ સુવ્યવસ્થિત ને સુદઢ કરવા ગયાસ કર્યો હતો. દુષ્કાળ વખતે ખેડૂત મંડળના પ્રયત્નથી ખેડૂતોએ આપેલી નીરણ ઘાસની મદદ, બનાસકાંઠાને આપેલા બિયારણ અને પ્રતિદાનમાં, ધોલેરા આસપાસના દુષ્કાળપીડિત ખેડૂતોએ આપેલા સુંદર પ્રત્યુત્તરથી નાનચંદભાઈ ખેડૂત મંડળની પ્રવૃત્તિથી વિકસેલા નૈતિક ધોરણેથી સારી રીતે પ્રભાવિત થયા હતા.
