________________
૧૫
શ્રમ, સાદું ભેજન અને સંયમી જીવન જીવતા હતા. નિત્ય પિતાના ચિત્તને અજવાળતા હતા. અને પોતાના ચિત્તમાં કયાંય કચાશ, ભૂલ, ક્ષતિ કે નબળાઈ જણાય તો તે દૂર કરવા જાતે પ્રયત્ન કરતા અને પ્રભુની કૃપા યાચતા હતા. ધીરે ધીરે પ્રભુશ્રદ્ધા, અને સતત પ્રયત્ન એમનું ચિત્ત નિર્મળ થયું. જેમ જેમ ચિત્તની નિર્મળતાએ એમની ભક્તિને સાત્વિક તથા વિકસભર કરી તેમ તેમ નિભયતા સહજ બનતી ગઈ અને બેટું થતું હોય ત્યાં સ્પષ્ટ કહેવાની વૃત્તિ પણ વધતી ગઈ.
ધોલેરામાં લોહાણા છાત્રાલય ચાલતું હતું. નાણું અને સુવ્યસ્થાના અભાવે તે ભાંગી પડયું. કેવળ સાત જ વિદ્યાર્થી રહ્યા ને દેવું રૂપિયા ૮૦૦નું હતું. કઈ કઈ છાત્રો હવેલીના દર્શને આવતા. કેટલાક સંસ્કારી ને નમ્ર હતા. કેટલાક ગરીબ ઘરના પણ હતા. છાત્રાલચ ભાંગી પડે તે નાનચંદભાઈથી જોવાયું નહીં. જાતે ગામડામાં ફર્યા. ભડળ ભેગું કર્યું. છાત્રાલયના પ્રમુખની માંગણી આવી ને હવેલીએનું તથા બીજું કામ કરવાની છૂટે ગૃહપતિ બન્યા. બાળકોને વાત્સલ્ય આપ્યું. વ્યસનત્યાગ, સંયમી સાદું જીવન અને સાત્ત્વિક સંસ્કાર આપવાનું કામ એમને ખૂબ જ ગમી ગયું. પોતાની શુદ્ધિ ઉપરાંત સમાજમાં પણ પ્રેમપૂર્વક સુસંસ્કાર નિર્માણ કરવાની કળા તેમને હસ્તગત થઈ ગઈ.
એક વખત ભડિયાદ જતાં લંગડી વાછરડીના દયે એમનામાં પ્રાણદયા, ગાય અને માનવ સેવાવૃત્તિ
