________________
૨૮
પ્રભુમરણ : રાતને એકાએક આંખ ઊઘડી ગઈ. ગેપીઓ અને ચૈતન્ય મહાપ્રભુજીનું શ્રીકૃષ્ણ પ્રત્યેનું આકર્ષણ નજર સામે તરવા લાગ્યું. એમના અંતરની તાલાવેલી અને વેદનાનો ખ્યાલ આવતાં હૃદય ભરાઈ આવ્યું અને ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડી પડાયું (૧૫-૮-૬ ૩). બાલમંદિરના કાર્યમાંથી સંપૂર્ણ મુક્તિની તૈયારી કરી લીધી. દિવસો જાય છે અને હજુ ઘણું પ્રાપ્ત કરવાનું બાકી છે. હે મા ! તું મારા માટે શું વિચારે છે ?–એ વિચારે હાસ્ય અને રુદન થયાં. મસ્તી ખૂબ લાગી. મને તો એક ભક્તિ સિવાય જીવનમાં બીજી કોઈ અપેક્ષા જાગતી નથી. હે મા ! હજુ તારા રૂપે જગતને જોઈ શકતો નથી. પણ તું મારી સાથે જ ઇં–આવી પ્રીતિ હાઈ મને ચિંતા નથી થતી. આમ માના ભાવે આવી જતા. હાસ્ય સારા પ્રમાણમાં થયું અને થોડું રુદન પણ થયું. (૧૮–૧૦–૬૩) આજે વહેલી સવારે સ્વામી રામકૃષ્ણ પરમહંસ અને દેવી શારદામણનાં સ્વરૂપે કેટલાક સમય પૂરતાં નજર સામે તરવર્યા. (૨૩-૧૦-૬૨) મા પ્રત્યે ચિત્તની એકાગ્રતા વધારે થઈ. તેમાં કુદરતી લીલાનાં દર્શન થતાં સારું એવું હાસ્ય થયું. માયાને તાંડવ નૃત્યે હસાવે છે. કુદરત મૈયાના દર્શને હસાવ્યો અને રડાવ્યો, પણ મનમાં ખૂબ મસ્તી છે.”
સર્વત્ર પ્રભુદર્શન અને સવની સેવા સૌમાં પ્રભુદર્શન : ધીમે ધીમે સર્વ પ્રાણી માં શ્રીકૃષ્ણના સ્વરૂપને જોવા લાગ્યા એટલે સમભાવથી તે સર્વ પ્રાણ પ્રત્યે જેવા લાગ્યા. ક્રૂર પ્રાણને ડર ગયો અને વૃક્ષ, પશુ પંખી અને મારા બધા પ્રત્યે તેમની આત્મતુલ્ય બુદ્ધિ થવા લાગી. સર્વ પ્રત્યે અનુકંપા જાગી અને તેથી ભક્તિમય સેવાને સહજ વિકાસ થયે. એમાં પ્રાધાન્ય ભક્તિનું છે, તેને પરિણામે સેવા સહજ રીતે થઈ જવા લાગી. જંગલમાં સેવાકુટિર બાંધી જ્ઞાનચક રહેવા લાગ્યા. એ મતના અનુભવે કહે છે કે “જગતના સર્વ નાનાંમોટાં કાર્યો અને જંતુઓ પ્રત્યે
