________________
૧૨૨
સર્વવ્યાપક સગુણ સ્વરૂપનું પણ એમના અંતઃકરણમાં આપોઆપ કુરણ થયું ત્યારથી એ હૃદયકુરિત મંત્ર એમના વ્યક્તિગત અને સામૂહિક સાધનાનું અવલંબન બની ગયેલ છે એટલે સવાર-સાંજની પ્રાર્થનામાં તેનું જાહેરમાં રટણ થાય છે.
હે ભગવાન ! હે કૃપાનિધાન ! હે દયાના સાગર ! હે પ્રેમના ભંડાર ! નમસ્કાર હૈ, નમસ્કાર છે. ખ્રિસ્ત, મુસ્લિમ, હિંદુ, જૈન, બૌદ્ધ અને જરથોસ્તીઓએ પ્રભુમાં આપેલ ગુણોને આ ત્રિગુણાત્મક સ્વરૂપમાં સાર આવી જાય છે. કૃપાળુતા અને પ્રેમળતાના સઘન ગુણપિંડ સમાં પ્રભુને નમસ્કાર એટલે અંતે ગુણેને પ્રાપ્ત કરવા સવશે સમર્થતાને ઉદ્દેષ કરતો એ મંત્ર સ્વામીજીના હૃદયનું આબેહૂબ પ્રતિબિંબ પાડે છે. પ્રેમ, ક્ષમા અને દયા એમને એટલાં સહજ બની ગયાં છે કે એ જ એમનું વ્યક્તિત્વ છે તેમ કહી શકાય. ફુરણથી આજ સુધી આ મંત્ર એમનું અંતરગાન રહ્યો છે અને જાહેરનું સામુદાયિક સૂત્ર બની ગયા છે. એમની પ્રભુપ્રેમ -સાધનામાં પ્રથમ પ્રભુપ્રેમની પ્રાપ્તિ, પછી ભગવાનની અનહદ દયામય સૌંદર્યના દર્શન અને ત્રીજી ભૂમિકાએ પ્રભુને પ્રેમમય પ્રકાશ પ્રાપ્ત થયા છે. પ્રાર્થના અને પ્રવચનોએ શ્રવણ દ્વારા શુભ સંસ્કાર સીંચવામાં કેટલો અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો છે એ તે એમની નિકટ રહેતાં અને પ્રાર્થનામાં જતાં સત્સંગીઓનાં જીવન દ્વારા નક્કી
