________________
દેશને વેચી શકે છે. જ્યારે આપણે ત્યાં ૮૦ ટકા ખેડૂત છતાં ૨૦ ટકા બીજી પ્રજાને અનાજ પૂરું પાડી શક્તા નથી. આનું કારણ સ્પષ્ટ છે. આપણે ત્યાં દસ ટકા ખેડૂતો જ નફાવાળી ખેતી કરી શકે છે, ૩૦ ટકા સરભર કરે છે અને ૬૦ ટકા ખોટમાં ખેતી કરે છે. આનો ઉકેલ શોધ્યા સિવાય આપણો ઉદ્ધાર નથી. ખેડૂતને પૂરતાં સાધનો અને રક્ષણ મળશે તો જ ખેતી સુધરવાની છે.
બીજી વાત તેમણે એ કહી કે મુંબઈ ઇલાકાની બે કરોડ વસતી છે અને ત્રણ કરોડ એકર જમીન છે. એટલે માથા દીઠ દોઢ એકર જમીન આવે છે. પણ દરેકને સુખી કરવા હોય તો અઢી એકર જમીન ટુંબ દીઠ જોઈએ. જમીન વધારવાની આપણી શક્તિ નથી. વસતી વધતી જાય છે. આથી ખેડૂતના ધંધામાંથી ૫૦ ટકા લોકોને ખેતીમાંથી છૂટા કરી તેમને બીજા ઉપધંધામાં કામે લગાડવા જોઈએ.
શ્રી બબલભાઈ મહેતા શ્રી બબલભાઈ મહેતાએ સફાઈ વિષે બોલતાં જણાવ્યું : જીવનમાં જો પ્રથમ નંબરે ઉપયોગી કોઈ ચીજ હોય તો તે સ્વચ્છતા છે. પણ આપણને જ્યારે ગંદકીની ટેવ પડી જાય છે ત્યારે એ બાબતની સૂગ મરી જાય છે. બીજી બાજુ વિણાનું નામ સાંભળી આપણે ભડકીએ છીએ, પણ તેનું શાસ્ત્ર ખબર પડી જાય તો ભડકવાનું ન રહે.
સંપ વિષે તેમણે જણાવ્યું કે ગામડામાં કોઈપણ સારું કામ થવાનું હોય છે ત્યારે તેને કુસંપ તોડી નાખે છે. આમાં મુખ્ય ભાગ આપણા આગેવાનો ભજવે છે. તે લોકો પોતાની જાતને ગામથી આગળ રાખે છે. સાચો આગેવાન તો છે કે જે ગામના હિતમાં પોતાની જાતને પાછળ રાખે અને કહેવા કરતાં કરે વધારે.
શ્રી માણેકલાલ શાહ જિલ્લા લોકલબોર્ડના પ્રમુખ અને ધારાસભ્ય શ્રી માણેકલાલભાઈએ લોકલબોર્ડનો ઇતિહાસ કહી બતાવી આજની લોકલબોર્ડની સ્થિતિનો ખ્યાલ આપ્યો હતો. બોર્ડ ગામડામાં ધાર્યા જેટલું કામ નથી કરી શકતી તેનું દુઃખ વ્યક્ત કરતાં તેમણે જણાવ્યું કે; શહેરની આજુબાજુનાં ગામડાંના રસ્તા રીપેરમાં જ તે અટવાઈ પડી છે. તેનું મોટા ભાગનું ભંડોળ તેમાં વપરાઈ જાય છે. આ અમારે કરવું પડે છે. કારણકે શહેર નજીકના લોકોને બોલતાં લખતાં સારી રીતે આવડે છે. છતાં શક્ય તેટલો પ્રયત્ન ગામડાં માટે પણ અમો કરીએ છીએ, સરકારે હમણાં ૨૦૦ થી વધુ વસતીવાળા ગામોને પાણી પૂરું પાડવાની જવાબદારી લીધી છે. અને નિશાળે પણ તે જ સંભાળે છે. એના ખર્ચ માટે ૩૬ પાઈ લોકલસેસમાંથી ૧૫ પાઈ સરકાર લે છે.
સાધુતાની પગદંડી