________________
રાજ
- સંપાદકીય
સાધુતાની પગદંડી
ચાને હૃદયપલટાનું શાસ્ત્ર
આ પગદંડીમાં ત્રણ વિભાગ મુખ્યત્વે કરીને આવે છે : પ્રથમ વિભાગમાં વિરમગામનું ચાતુર્માસ, બીજામાં સૌરાષ્ટ્રની વિહારયાત્રા, રાજકોટના ચાતુર્માસ અને ચિંતક વર્ગ અને ત્રીજામાં પ્રશ્નોત્તરી.
સૌથી પ્રથમ આપણે વિરમગામના ચાતુર્માસ ઉપર એક વિહંગ દષ્ટિ નાખીએ.
ગામમાં ભયંકર કૉલેરા ફાટી નીકળ્યો હતો. અને ગામ ખાલી કરીને સ્થળાંતર થશે કે શું એની દહેશત ઊભી થઈ હતી. કોઈ કોઈને મદદ કરવા તૈયાર થતું નહોતું. એટલે સુધી કે એવા દરદીઓને રાખવા માટે મકાન સુદ્ધાં મળવું દોહ્યલું થઈ પડયું, છેવટે ગામ બહાર જિનમાં વ્યવસ્થા કરવી પડી. મહારાજશ્રી કહે છે: 'આવા સેવાકાર્ય માટે મકાન ન મળ્યું એનું મને ખૂબ દુઃખ થયેલું” (પા. ૨૦).
એમણે આવતાં વેંત સફાઈનું કામ ઉપાડયું, સફાઈ થતાં ગંદકી દૂર થતાં, આપોઆપ રીંગ ભાગવા માંડશે પણ એમને મન તો આ નિમિત્તે સફાઈકામની પ્રતિષ્ઠા સ્થાપન કરવાનો અને પરસ્પર સંપર્ક સાધવાનો લોભ પણ હતો” (પા. ર૧).
એમના નિવાસ દરમિયાન આ કામ કેટલે અંશે ફળિભૂત થયું તે તેમની વિદાય પૂર્વેની સન્માન સભાના ઉદ્દગારોમાંથી જોવા મળે છે. તાલુકા સમિતિના મંત્રી અને સમારંભના યોજક છોટાલાલ ભટ્ટ કહે છે : કૉલેરાના તાંડવમાં, પળે પળે શું થશે તેની ચિંતા રહેતી હતી. હિજરત કરી જવી પડશે? એવી ભયાનક વેળાએ આપનાં પુનિત પગલાં થયાં” (પા. ૬).
અને તેમને પગલે ગામમાં ગ્રામસફાઈ સમિતિની રચના થઈ. એમાં બાળકો, બહેનો, યુવાનો અને વૃદ્ધો સુધ્ધાં જોડાયા હતા. ૨૪મી ઑગસ્ટ, ૧૯૪પના દિવસને વિરમગામવાસીઓ એક સુવર્ણદિન તરીકે યાદ કરે છે.
