________________
પાઠ - ૧
૧- ૪ - ૬ - ૧૦મા ગણમાં અનિયમિતતા -[Part-I]
પહેલી બુકના ગણોના અનિયમિત રૂપો [1] ધાતુ +| જુમ્ | ધૂમ્ | વિક્
ગણ - ૧ | ૧ | ૬ | ૧ પદ +| પરસ્પે. | પરમૈ. | પરમૈ. | ઉભય. | ઉભય. અર્થ +| છૂપાવવું | તપાવવું | જવું | વખાણવું | સ્તુતિ કરવી
રૂપ કપાતિ | ધૂપતિ વિછીયતિપતિ | પનાતિ આટલા ધાતુઓમાં કર્તરિ ચાર કાળમાં ગણની નિશાની લાગતા પહેલા કાયમ કર્યું લાગે. અને કર્તરિ છ કાળ, કર્મણિ, પ્રેરકમાં વિકલ્પ માલાગે.
દા.ત. 'પતિ ' ... ઈત્યાદિ.
છ કાળમાં - 'T[પવિતા અથવા પિતા કર્મણિમાં કોપાધ્યતે | જુગતે ! પ્રેરકમાં પતિ / પતિ !
પણ્ અને પન્ ધાતુને આત્મપદમાં ગાયું લાગે નહિં. દા.ત. પણતે, પનતે . [2]%ા | સ્નાન્ | પ્રમ્ | મ્ | 7મ્ | ત્રમ્ | તમ્ | ઝિન્ પ્રકાશવું પ્રકાશનું ભમવું ચાલવું કંટાળવું ગભરાવું | ઈચ્છવું | ઘૂંકવું
વત્ | સમ્ + થર્ આ + ચમ્ | આ (૧૧) ધાતુઓ પહેલા કષ્ટદેવું પ્રયાસ કરવો આચમન કરવું | તથા ચોથા ગણના છે. દા.ત. પ્રાતે - પ્રાશ્યતે જ્ઞાશતે - સ્નશ્યતે સંયતિ - સંત ! [3] કહ્યું, તમ્ પહેલા તથા પાંચમા ગણના છે.
દા.ત. ક્ષતિ - અતિ તક્ષતિ - તતિ ! [4] ત્રુ (તુટવું, કાપવું) પરસ્મપદી ચોથા તથા છઠ્ઠા ગણનો છે.
દા.ત.ગુતિ - તૃતિ ! [5] [૬ ધાતુનો ૩ચાર કાળમાં સર્વત્ર દીર્ઘ થાય છે. બાકીના છ કાળમાં સ્વરાદિ વિકારક પ્રત્યય લાગે ત્યારે દીર્ઘ થાય. દા.ત. હૃતિ ! ) અહિત્ | [6] સ, શ, તો, છો - આ ચોથા ગણના ધાતુઓમાં'' નો લોપ થાય છે.
જ સરલ સંસ્કૃત-ર આઇજી ૧ જીજાજી જાજી પાઠ-૧ જજ
