________________
૧૬૨
આત્માનુશાસન
દર મોહસર્પનું દેહ આ વળી ગેહ તેમજ દુઃખદ એ, સુખ કાજ આશા સૌ શમાવી તજ સમસ્ત પ્રમાદને. ૬૧
નૃપલક્ષ્મીની રક્ષા કરે બળવાન મંત્રી પ્રથમ તો, સામન્ત રક્ષાધ્યક્ષથી રક્ષાય, તો પણ ચપળ જો; ચામરપવનથી દીપશિખાવતું જોતજોતાં નષ્ટ એ, તો અન્ય સ્થાને સ્થિરતાની આશ શી? હા કષ્ટ એ! ૬૨
! ઉભય છેડે સળગતા એરંડકાછે જીવ યથા, તું જન્મમરણે વ્યાપ્ત દેહે, મોહ તજી જાગૃત થા. ૬૩ નેત્રાદિ સ્વામી મનથી પ્રેરિત ક્લેશયુત વિષયો ચહે, થઈ દાસ દુષ્કર્મો કરી, થઈ ખિન્ન અઘ બહુ સંગ્રહે; કર દાસ ઇન્દ્રિયગણ હવે, તજી ક્લેશ પરિગ્રહ રહિત હો! હરી કર્મરજ સત્ સુખી, નિજ વશ સદાચારે મુક્ત હો! ૬૪ ધનપ્રાપ્તિ વિણ નિર્ધન દુઃખી, તૃપ્તિ વિના ધનિકો દુ:ખી; હા ખેદખિન્ન સમસ્ત ત્યાં! મુનિશ્રેષ્ઠ સંતોષે સુખી. ૬૫
જો અન્યવશ સુખ, દુઃખ તો તે, સ્વવશ ઉત્તમ સુખ ગણ્યું; નહિ તો ‘સુખી' એ નામ ક્યાંથી સંભવે મુનિઓ તશું? ૬૬ નિજવશ વિહાર, અદીનતા આહારમાં,જ્ઞાનીતણાં, નિજવાસ આર્યો સાથ, શ્રુત અભ્યાસ શમ શ્રમળ ગણ્યાં; મન મન્તવૃત્તિ બાહ્યગમને, દીર્ઘકાળ વિચારતાં, પરિણામ આવાં શ્રેષ્ઠ ના જાણું ક્યા તપનાં થતાં? ૬૭
વિરતિ અનુપમ, શાસ્ત્રચિંતન, શ્રેષ્ઠ કરુણા અંતરે, બુદ્ધિ મહા એકાન્ત-તમ-વિસ્તાર નાશ સદા કરે; વિધિયુક્ત અનશન તપશ્ચર્યા અંતકાળે ભય હરે, પ્રવૃત્તિ મહા પુરુષો તણી, નહિ અલ્પ તપનું ફળ ખરે! ૬૮ કોટિ ઉપાયે પણ નહીં રક્ષાય નિજ પરથી કદા;
