________________
येषां
૧૪૬
આત્માનુશાસન ભાવાર્થ – સમ્યક તપના સાતિશય પ્રભાવથી ઉત્પન્ન થયેલ નિર્મળ જ્ઞાનજ્યોતિના પ્રખર પ્રકાશ વડે જે પરમ પુરુષે નિજઆત્મતત્ત્વને અતિ યત્નપૂર્વક પ્રાપ્ત કર્યું છે તેઓ જ આ ત્રિભુવનમાં સાચા આનંદમાં મહાલે છે. તેઓ આત્માનંદમાં એવા તો મગ્ન થઈ ચૂક્યા છે કે તેમની પરમ શાંત મુદ્રાને વનમાં હરિણીઓના અતિ ચંચળ નેત્રો પણ સ્થિર થઈને, અતિ વિશ્વાસપૂર્વક પી રહ્યા છે અર્થાત્ સ્વભાવથી ભયભીત એવાં હરણો પણ અત્યંત નિર્ભય ચિત્તે અવિશ્રાંતપણે અને અનિમેષ નેત્રે તેમને જોઈ રહ્યાં છે. ધન્ય છે તે ધીર યોગીશ્વરને કે જેઓ પોતાના આવા અદ્ભુત આચરણ વડે દિવસો વીતાવી રહ્યા છે!
શ્લોક-૨૨૧
बुद्धिरलक्ष्यमाणभिदयोराशात्मनोरन्तरं गत्वोच्चैरविधाय भेदमनयोरारान्न विश्राम्यति । यैरन्तर्विनिवेशिताः शमधनैर्बाढं बहिर्व्याप्तयः तेषां नोऽत्र पवित्रयन्तु परमाः पादोत्थिताः पांसवः || દુર્લક્ષ્ય જે આશા અને આત્મા વિષે અંતર અતિ, જેની મતિ વચમાં પડી એ ભેદ પામી થોભતી; શમરૂપ ધનથી અંતરંગે બાહ્ય વૃત્તિ સ્થિર કરી,
તે જ્ઞાનીની પદરજ થજો અમને સદા પાવનકરી. ભાવાર્થ – અજ્ઞાની જીવોને આશા અને આત્મા એ બેની વચમાં ભેદ દેખાતો નથી. પરંતુ જે મહાત્માઓની બુદ્ધિ એ બેની મધ્યમાં જઈને તેનો ભેદ કર્યા સિવાય અધવચ્ચે થોભતી નથી અર્થાત્ ભેદને પ્રગટ કરીને જ વિશ્રામ લે છે, તથા શાંતિરૂપ અપૂર્વ ધનને ધારણ કરવાવાળા જે મહાત્માઓએ બાહ્ય પદાર્થોમાં જતી ચિત્તવૃત્તિને આત્મસ્વરૂપમાં શમાવી દીધી છે, તેમનાં ચરણોથી ઉત્પન ઉત્તમ રજ અહીં અમને પાવન
કરો.
