Raj Hriday Part 12

SR No.: 007187
Original Sutra Author: N/A
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Prasarak Trust
Publication Year: 2014
Total Pages: 450
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 274

પત્રાંક-૬૦૯
૨૫૭. મુમુક્ષુ યહાં સંગ કીનિવૃત્તિ કા અર્થ ક્યા અભિપ્રાયસેનિકલ જાના હોતા હૈ?
પૂજ્ય ભાઈશ્રી - હાં, હાં. હમ કોઈ સંગવાલે નહીં હૈ. યહાં સંગ કી નિવૃત્તિ માને દીક્ષા લે લે વહ બાત નહીં હૈ કિ ચલો, ઘર છોડકર ચલે જાયેં. વહ બાત નહીં હૈ. અપરોક્ષ ભાન કિસી ભી દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ, ભાવ મેં હો સકતા હૈ. ઉસમેં કોઈ તકલીફ હોતી નહીં. માને ગૃહસ્થી કો ભી હોતા હૈ. લેકિન ગૃહસ્થી કો હોતા હૈ તો અપને કો ગૃહસ્થી કા અનુભવ કરતા નહીં. વહ અપને કો સહજાત્મ સ્વરૂપ કા અનુભવ કરતા હૈ, મેં ગૃહસ્થી હું, ઐસા અનુભવ નહીં કરતા હૈ. ઔર ત્યાગી હોકર મેં ત્યાગ હું, ઐસા અનુભવ કરતા હૈ ઉસે સહજ સ્વરૂપ કા પ્રત્યક્ષ ભાન હોતા નહીં. કયોંકિ ન આત્મા ગૃહસ્થી હૈ, ન આત્મા ત્યાગી હૈ. આત્મા તો સહજસ્વરૂપ હૈ.
જ. ઇસલિયે સર્વ તીર્થંકરાદિજ્ઞાનિયને અસંગતા હી સર્વોત્કૃષ્ટ કહી હૈ... સંગ કીનિવૃત્તિ મેં અસંગતા લી. ઉપયોગ અંતર્મુખ હો જાયે ઔર ઉપયોગ કોઈ અન્ય દ્રવ્ય કા સંગ નહીં કરે ઉસે અસંગ દશા કહને મેં આતી હૈ. તો “સર્વ તીર્થંકરાદિ જ્ઞાનિયોને અસંગતા હી સર્વોત્કૃષ્ટ કહી હૈ...” ઐસા ઉપયોગ જિસકા અંતર્મુખ હો ગયા વહ સર્વોત્કૃષ્ટદશા હૈ. ઉત્કૃષ્ટયમ, ઉત્કૃષ્ટનિયમ, ઉત્કૃષ્ટ સંયમ, ઉત્કૃષ્ટવ્રત માને મહાવ્રત જિસમેં સમાવિષ્ટ હોતા હૈ ઐસા અતીન્દ્રિય પ્રત્યક્ષ શુદ્ધોપયોગ કો નમસ્કાર હો. નમસ્કાર વચન આયા ન ? ઐસે શુદ્ધોપયોગ મેં, એક શુદ્ધોપયોગ મેં ઉત્કૃષ્ટ યમ, નિયમ, વ્રત, સંયમ સબ ઉસમેં સમાવિષ્ટ હૈ. ઐસે શુદ્ધોપયોગ કો નમસ્કાર કરતે હૈ. યહ “કૃપાલુદેવ કા વચન અન્ય જગહ હૈ.
મુમુક્ષુ - ઉપયોગ કો અંતર્મુખકરના તો જ્ઞાનઉપયોગ લેના કિચારિત્રલેના?
પૂજ્ય ભાઈશ્રી - ઉપયોગ ચારિત્ર કી દશા કો કહતે હી નહીં. ઉપયોગ જ્ઞાનદર્શન કી દશા કો હી ઉપયોગ બોલા જાતા હૈ. જબકિ ચારિત્ર ભી ઉસ વકત અંતર્મુખ હોતા હૈ. જબ શુદ્ધોપયોગ હોતા હૈ તો સ્વરૂપાચરણ ચારિત્ર હો હો જાતા હૈ, લેકિન ઉપયોગ સંજ્ઞા દર્શન-જ્ઞાન ગુણ કે પરિણામ કો હી લાગુ પડતી હૈ, દૂસરે ગુણ કે પરિણામ કો ઉપયોગ સંજ્ઞા–ઉપયોગ નામ દે સકતે નહીં હૈ.
મુમુક્ષુ -શુભઉપયોગ. પૂજ્ય ભાઈશ્રી - શુભભાવ સે જુડે હુએ ઉપયોગ કો શુભોપયોગ કહતે હૈ શુદ્ધ સ્વરૂપ સે જુડે હુએ ઉપયોગ કો શુદ્ધોપયોગ કહતે હૈ અશુભ પરિણામ કે સાથ જુઓ હુએ ઉપયોગ કો અશુભઉપયોગ કહતે હૈં ઉસ પ્રકાર સે ઉપયોગ કા વિશેષણ ઉનકે વિષયકો સાથ લેકર બોલા જાતા હૈ. ઐસી વહાં વિવિક્ષા સમજની ચાહિયે.