________________
૧૫૪
સમ્યજ્ઞાનદીપિકા
દીવો રાખો તોપણ શું અને ન રાખો તો પણ શું?
અચેતન મૂર્તિ ઉપર પક્ષી આવીને બેસે છે પણ ડરતું નથી. ' કોઈ સ્ત્રીનો ભરથાર પરદેશમાં ગયો હતો, ત્યાં મરી ગયો. હવે તે સ્ત્રી તેની મૂર્તિ બનાવીને ભરથારની માફક આનંદ લેવા ઈચ્છે છે પણ તે મિથ્યા છે. અથવા એ જ સ્ત્રી પરદેશમાં મરેલા ભરથારનું નામમાત્ર સ્મરણ કરે તો પણ શું તે સ્ત્રીને પ્રત્યક્ષ ભરથારના જેવો આનંદ થશે? અર્થાત્ નહીં થાય.
સર્વ નામને કરવાવાળો, તેનું નામ શું? તથા સર્વનો સાક્ષીદાર, તેનાં રંગ-રૂપ શા?
એક મૂર્ખ ઝાડની જે ડાળ ઉપર બેઠો છે, તે જ ડાળને પોતાને (ભોંય) પડી જવા તરફથી કાપે છે, એ જોઇને જ્ઞાનીને જ્ઞાન થઈ ગયું.
એક કળશ ગંગાજળથી ભર્યો છે તથા બીજો કળશ વિષ્ટાથી ભર્યો છે. કદાપિ એ બંને કળશ ફૂટી જાય તો તે ફૂટવાથી શું જતું રહે છે?
ચામાચીડિયું, વડવાગોળ અને ઘુવડને સૂર્યની બિલકુલ ખબર નથી. એક દિવસ ચામાચીડિયાને એવું સાંભળવામાં આવ્યું કે “સૂર્ય ઊગવાનો છે, ત્યારે તે ચામાચીડિયાએ વડવાગોળની પાસે જઈને કહ્યું કે - “સૂર્ય ઊગવાનો છે'. ત્યારે વડવાગોળ બોલી કે “સૂર્ય તો કદી ઊગ્યો જ નથી, છતાં ભલા આપણો માલિક ઘુવડ છે તેને જઈને પૂછીએ.' એવો વિચાર કરીને તે ચામાચીડિયું અને વડવાગોળ એ બંને પેલા ઘુવડની પાસે ગયાં, અને જઇને કહ્યું કે ‘સૂર્ય ઊગવાનો છે એવું અમે સાંભળ્યું છે, ત્યારે ઘુવડ બોલ્યો કે “એક
