________________
નાશ પામે છે. આ વાત, બહુ જ તાત્ત્વિક છે તો સાથે અતિ ગંભીર છે.
આઠમા પ્રસ્તાવમાં પુંડરીકમુનિ બહુ જ સુંદર પ્રશ્ન પૂછે છે. આ કાળમાં બહુ ઉપયોગી થાય તેવી આ વાત છે, તેથી તે જણાવું છું. પૂછે છે કે જૈન મતાનુયાયી જ મોક્ષસાધક બની શકે કે પછી અન્યમતાનુયાયી પણ બની શકે?
સમતભદ્રાચાર્યજી જવાબ આપે છે – तथा सर्वमनुष्ठानं यद्भवेनाशकारणम् ॥ तल्लोके सर्वतीर्थेषु साक्षाज्जैनेऽपि वा मते । यथा तथा कृतं हन्त ! ज्ञेयं सर्वज्ञसम्मतम् ॥
મોક્ષનો સંબંધ તમારા મનની પરિણતિ, ચિત્તના અધ્યવસાયો સાથે છે. માટે જે કોઈ અનુષ્ઠાન ચિત્તના-મનના અશુભ ભાવોને નાશ કરનાર બને છે, તે અનુષ્ઠાન જૈન મતમાં હોય કે પછી અન્ય મતમાં હોય, પરંતુ તે બધાં જ અનુષ્ઠાનો સર્વજ્ઞમતના જ જાણવાં. તેથી જ સ્પષ્ટ બને છે કે મોક્ષની પ્રાપ્તિ કોઈ પણ વ્યક્તિ કરી શકે છે.
લાલ પાત્રને ધારણ કરનારા, કાળાં પાત્રને ધારણ કરનારા કે કમષ્ઠલને ધારણ કરનારા; શ્વેતવસ્ત્રધારી, પીતવસ્ત્રધારી કે ભગવાવસ્ત્રધારી - આ બધા જ જીવો મોક્ષના અધિકારી છે. શરત એટલી હૈયું-દિલ સાફ-શુદ્ધ હોવું જોઈએ, રાગ-દ્વેષરહિત સમભાવયુત જોઈએ.
તમે બધા તર્કમાં માનનારા છો. નવતત્ત્વ ભણેલા છો. તેમાં નવમા મોક્ષદ્વારનાં વર્ણનમાં સ્વલિંગે સિદ્ધ, અન્યલિંગે સિદ્ધ, આ રીતે સિદ્ધના ૧૫ ભેદ જણાવ્યા છે. જો આપણે અન્યમતવાળા સિદ્ધ ન બની શકે એમ માનીશું તો નવતત્ત્વની
41.
