________________
પછી પણ તેમને યાદ કરીએ છીએ. તેમનું નામ આનંદ, ગૌરવથી લઈએ છીએ. આ જ જીવનની સફળતા - સાર્થકતા છે. “ગની યાદ આવે છે -
જીવનનો એ જ સાચો પડઘો છે “ગની હોય ના વ્યક્તિ ને એનું નામ બોલાયા કરે.
આજે દશમા સૈકામાં થયેલા એક મહાપુરુષની વાત કરવાની છે. જેમના વાક્ય વાક્ય વૈરાગ્યનો બોધ ઝરે છે, એવા સર્વશાસ્ત્ર વિશારદ, અજોડ દાર્શનિક તેમજ સમૃદ્ધ-સાહિત્યસર્જક શ્રીસિદ્ધર્ષિ ગણિ મહારાજાને યાદ કરવાના છે. જ્ઞાનવિષયક પ્રત્યેક ક્ષેત્રમાં આ ગુરુભગવંતનો પ્રવેશ છે. આગમ, ન્યાય, કોશ, દર્શન, કે વ્યાકરણનો વિષય હોય, કે પછી જ્યોતિષ, આરોગ્ય કે નીતિ, રાજ્ય, યુદ્ધનો વિષય હોય -આ દરેક વિષય ઉપર તેમનું જબરજસ્ત પ્રભુત્વ હતું. સૌથી વધુ મહત્વની ઘટના એ છે કે તેઓશ્રી માનવીય મનના પ્રબલ – અઠંગ અભ્યાસી હતા. માટે જ માનવીય મનના પ્રતિબિંબ સમ “ઉપમિતિ” જેવા ભવ્ય ગ્રંથનું સર્જન કરી શક્યા હતા. આમ, તેમને “મોબાઈલ લાઈબ્રેરી તરીકે ઉપમા આપવામાં લેશ પણ અતિશયોક્તિ નહિ થાય.
આવા સિદ્ધર્ષિ મહારાજાના સાહિત્ય સર્જન વિષે વાત કરતાં પૂર્વે તેમના જીવન ઉપર થોડી નજર નાંખી જઈએ.
સિદ્ધર્ષિ એટલે ખુમારીનું પ્રતીક. સિદ્ધર્ષિ એટલે પ્રતિજ્ઞા પાલનમાં મેરૂસમ નિશ્ચલ.
જે ધરતી અનેક અનેક ધર્મપુરુષો, વીર પુરુષો અને રાજપુરુષોના જન્મથી ધન્ય બની છે તે ધન્ય ધરા એટલે ગુજરાત ભૂમિ. તેમાં ભિન્નમાલ નામે નગર હતું. તે નગર ઉપર શ્રીવર્મલાત રાજાની આજ્ઞા પ્રવર્તી રહી હતી. તે રાજાને ન્યાય અને નીતિસંપન્ન સુપ્રભદેવ નામે મંત્રીશ્વર હતો. તે મંત્રીશ્વરને
૩ મતકિ.
9
