SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 59
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Sutras 38-391 Substance, Quality, Modes 21 ३८. अस्तित्व-वस्तुत्व-व्यत्व-प्रमेयत्व-प्रवेशवत्त्व-अगुरुलघुत्वादिः सामान्यः । विद्यमानता-अस्तित्वम् । अर्थक्रियाकारित्वम्-वस्तुत्वम् । गुणपर्यायाधारत्वम्-द्रव्यत्वम् । प्रमाणविषयता-प्रमेयत्वम् । अवयवपरिमाणता-प्रदेशवत्त्वम् । स्वस्वरूपाविचलनत्वम्-अगुरुलघुत्वम् । यतो द्रव्यस्य द्रव्यत्वं गुणस्य गुणत्वं न विचलति स न गुरुरूपो न लघुरूपोऽगुरुलघुः। 38. astitva-vastutva-dravyatva-prameyatva-pradeśavatva-agurulaghut vādiḥ samānyaḥ. vidyamānata-astitvam. arthakriyākāritvam-vastutvam. guņaparyāyādhāratvam-dravyatvam. pramānavisayata-prameyatvam. avayavaparimāņatā—pradeśavattvam. svasvarūpāvicalanatvam--agurulaghutvam. yato dravyasya dravyatvam guṇasya guņatvam na vicalati sa na gururūpo na laghurūpo'gurulaghuḥ. (Aph.) Being, entityhood, substancehood, objectivity, possession of space-points, neither-heavy-nor-light (agurulaghutvam), and the like are (general qualities). (XXXVIII) (Gloss) Of these, ‘being' means continuous duration (by reason of which an entity maintains its existence and never meets extinction). 'Entityhood' means causal efficiency. Substancehood' means the characteristic of being a substratum of qualities and modes. 'Objectivity' means the possibility of becoming an object of knowledge. 'Possession of space-points' means a quality which makes measure ment of parts feasible. 'Neither-heavy-nor-light' means steadfastness in its.own nature. (Note) Agurulaghutvam literally means 'being neither heavy nor light. It is precisely the quality which prevents a substance from surrendering its substancehood and a quality from abandoning its qualityhood. This quality is not capable of being characterized in terms of specific gravity. It ensures the uniformity and continuity of an entity in respect of its distinctive character as substance or quality. ३६. गतिस्थित्यवगाहवर्तनाहेतुत्व-स्पर्शरसगन्धवर्ण-ज्ञानदर्शनसुखवीर्य-चेतनत्वाऽचेतनत्व-मूतत्वाऽमूर्तत्वादिविशेषः । गत्यादिषु चतुर्पु हेतुत्वशब्दो योजनीयः । एतेषु च प्रत्येकं जीवपुद्गलयोः षड्गुणाः, अन्येषां च त्रयो गुणाः । स्पर्श:-कर्कश-मदु-गुरु-लघु-शीतो-ष्ण-स्निग्ध-रूक्ष-भेदादष्टधा । Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org
SR No.006924
Book TitleIlluminator of Jaina Tenets
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTulsi Acharya
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year1985
Total Pages252
LanguageEnglish
ClassificationBook_English
File Size25 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy