________________
148
Gandhi's Teachers: Rajchandra Ravjibhai Mehta
70
क्यारे कोई वस्तुनो, केवल होय न चेतन पामे नाश तो, केमां भले
केवलम् ।
कदापि कस्यचिन्नाशी वस्तुनो नैव चेतना नश्यति चेत् तु किंरूपः स्याद् गवेषय ।। ७० ।।
Never a thing is so destroyed that there remains no sign of it. If consciousness gets destroyed, one should inquire what it has transformed into.
नाश।
तपास ॥ ७० ॥
Is Soul Doer? 71
कर्मज कर्ता कर्म ।
कर्म जीवनो धर्म ॥ ७१ ॥
कर्ता जीव न कर्मनो अथवा सहज स्वभाव कां, आत्मा नो कर्मणः कर्ता कर्मकर्ताऽस्ति कर्म वै ।
वा सहजः स्वभावः स्यात् कर्मणो जीवधर्मता ॥ ७१ ॥
(The disciple starts expressing further doubt.) Soul is not the doer of karmas; karmas are done by karmas themselves. Or, doing karmas is natural tendency of the soul and it is dutybound to do karmas.
72
आत्मा सदा असंग ने, करे प्रकृति अथवा ईश्वर प्रेरणा, तेथी जीव स्यादसंगः सदा जीवो बन्धो वा प्राकृतो वेस्वरप्रेरणा तत्र ततो जीवो न
Jain Education International
बंध ।
अबंध ॥ ७२ ॥
भवेत् ।
बन्धकः ||७२||
Soul is always free (of karmas) and non-living matter binds it (to do karmas). Or, soul is bound (to do karmas) by God's inspiration, but is (inherently) free.
73
माटे मोक्ष - उपायनो कोई न हेतु जणाय ।
कर्मतणुं कर्तापणुं, कां नहीं, कां नहीं जाय ? ।। ७३ ।। ततः केनाऽपि हेतुना मोक्षोपायो न गम्यते ।
जीवे कर्मविधातृत्वं नास्त्यस्ति चेन्न नश्यताम् ॥७३॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
