________________
છે. એજ વાત ‘ નિરંતર ગાય વેમાળિચાળ' આ સૂત્રપાઠથી સમજાવેલ છે. અર્થાત નયિક જીવાથી લઇને વૈમાનિક સુધીના સઘળા જીવસમૂહને દર્શન મેહનીયક્રમના ત્રણ પ્રકારના ખધ થાય છે. ‘ વાસિમોનિ વિજ્ઞાન વેમાળિયાળ” દશનમાહનીય કમ'ના ત્રણ પ્રકારના ખંધની જેમ ચારિત્રમેાહનીય ક્રમને મધ પણ નારકથી વૈમાનિકા સુધીના જીવને ત્રણ પ્રકારે થાય છે. ‘ ëળ મેળ લોહિયરીÆજ્ઞાવ જન્માક્ષરીક્ષ' ઉપર કહેલ પ્રકારવાળા ક્રમથી ઔદ્યારિક શરીરને યાવત્ કામણુ શરીરને પણ ત્રણ પ્રકારથી અંધ થાય છે. અહિયાં યાવત્ પદથી આહારક, વૈકિય, તેજસ, આ ત્રણ શરીરે ગ્રહણ કરાયા છે. આ રીતે ઔદારિક, વૈક્રિય, આહારક, તૈજસ, અને કામણું આ પાંચ શીરાને ત્રણે પ્રકારના
૨૦૦
"
અધ થાય છે. તેમ સમજવું આહારઅન્નાÇનાવ Æિન્ના' આહાર સંજ્ઞા ચાવત્ પરિગ્રહ સંજ્ઞા સમધી જે બંધ થાય છે, તે પણ ત્રણ પ્રકારના થાય છે. અહિયાં યાવત્ શબ્દથી ભયસ’જ્ઞા, અને મૈથુનસંજ્ઞા આ બે સ’જ્ઞાએ ગ્રહણ કરાઈ છે, જેથી આ ચારે સ’જ્ઞાનેા બધા જીવપ્રયાગમધ રૂપ, અનન્તરખધ રૂપ અને પરમ્પરાખધ રૂપ આ ત્રણે પ્રકારના બંધ રૂપ હોય છે. અેવા પાત્ર મુઢેશ્વાવ' કૃષ્ણુવેશ્યા, નીલ લેશ્યા, કાપાત લેશ્યા, તેજલેશ્યા, પદ્મલેશ્યા, અને શુકલલેશ્યા આ છએ લેશ્યાને પણ આજ ત્રણ પ્રકારના અંધ થાય છે. જ્ઞાનાવરણીય વિગેરે કાંને આત્માની સાથે સàશ વિશેષ રૂપ જે સબધ છે, તેનું જ નામ મધ છે. આ પહેલાં કહેવામાં આવ્યુ છે, તે જ્ઞાનાવરણીય વિગેરે કર્મ પુદ્ગલેાની જેમજ બીજા પુતૂલેાના આત્માની સાથે જે સંબંધ થાય છે, તે સંબંધ પણ બધ છે તેમ સમજવુ' જોઇએ. એજ ન્યાયથી ઔદારિક વગેરે શરીરને ઉત્પન્ન કરનાર અને આહાર વિગેરે સ'જ્ઞા જનક કર્મોના અને કૃષ્ણ વિગેરે લેશ્યાઓને જે સંબધ વિશેષ આત્માની સાથે થાય છે, તે પણ મધ છે તેમ સમજવુ. * સમવિટ્રો, નિષ્ઠાવિસ્ટ્રી સન્મામિ છાવિટ્રો' તથા સમ્યગ્દષ્ટિ, મિથ્યા કૃષિ, અને સમ્યગૂમિશ્ચાદૃષ્ટિ તેના પણ ત્રણ પ્રકારના બંધ થાય છે, અહિયાં એવી શકા કરવામાં આવે છે કે-પુદ્ગલાના બંધ થાય છે તેમ પહેલાં કહેવામાં આવ્યું છે, તે સમ્યગ્દષ્ટિ વિગેરેના બંધ થાય છે તેમ અહિયાં કેવી રીતે કહેવામાં આવ્યું છે ? કેમકે દૃષ્ટિ અને જ્ઞાન એ અપૌદ્ગલિક છે. આ પ્રમાણેની શકા કરવી તે ખરેાબર નથી કેમકે અહિયાં અંધ શબ્દથી ક્રમ પુદ્ગલાના જ અંધ ગ્રહેણુ કરાયેા નથી પરંતુ અન્ય શબ્દથી સબંધ માત્ર ગ્રહણ કરાયેલ છે. જેથી તે સંબધ જીનના દૃષ્ટિ વિગેરે ધર્માંની સાથે છે જ જો ફ્રી પણ એમ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
6
૧૫
