________________
चरिया परिसह देएइ, णो त समय सेजापरीसह वेएइ, जौं समय सेज्जापरी
, તે પાચં વરિયાલિટું વેu” ચૌદમાં ગુણસ્થાનવત, અબંધક અગી ભવસ્થ કેવલી જ્યારે શીત પરીષહનું વેદન કરે છે, ત્યારે ઉષ્ણપરીષહનું વેદન કરતા નથી. તથા જ્યારે તેઓ ઉષ્ણપરીષહનું વેદન કરે છે, ત્યારે શીતપરીષહનું વેદન કરતા નથી. તથા જ્યારે તેઓ ચર્યાપરીષહનું વેદન કરે છે, ત્યારે શવ્યાપરીષહનું વેદન કરતા નથી, તથા જ્યારે તેઓ શમ્યા પરીષહનું વેદન કરે છે, ત્યારે ચર્ચાપરીષહનું વેદન કરતા નથી. કારણ કે વિહાર અને અવસ્થાન, એ બનેમાં વિરોધ હોવાથી તે બને પરીષહ એક સાથે હોઈ શકતા નથી. આ રીતે શીત, ઉષ્ણતા, ચર્યા અને શમ્યા, એ ચાર પરીપહેમાંથી એક સાથે બે પરિષહનું જ વેદન થઈ શકતું હોવાથી અહીં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે તેઓ એક સાથે નવ પરીષહાનું વેદન કરે છે. જે સૂ. ૫
ઉષ્ણપરીષહ કે હેતુભૂત સૂર્ય કા નિરૂપણ
ઉષ્ણપરીષહના કારણરૂપ સૂર્યની વક્તવ્યતા(जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया उगगमणमुहुत्तंसि दूरे य मूले य दीसंति ) હે ભદન્ત ! જમ્બુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં બે સૂર્યો ઉદય થવાને સમયે દૂર હોવા છતાં પણ મૂળમાં (પાસે ) દેખાય છે, (મન્નતિય યુદુત્તર મૂછે ય ચ વિનંતિ) મધ્યાહનકાળે પાસે હોવા છતાં પણ દૂર દેખાય છે, (અસ્થમમુહરિ રે જ મૂકે ૨ વીતિ ) અને અસ્ત થવાને સમયે દૂર હોવા છતાં પણ શું પાસે દેખાય છે?
(हता, गोयमा ! जबूहीवेणं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य तचेव ઝાવ કરથમમુહૂંતિ રથ મૂછે સિંતિ ) હા, ગૌતમ ! જંબૂદ્વીપ નામના દ્વીપમાં બે સૂર્ય ઉદય પામતી વખતે દૂર હોવા છતાં પણ પાસે દેખાય છે, મધ્યાહ્નકાળે પાસે હોવા છતાં પણ દર દેખાય છે અને અસ્ત પામતી વખતે દૂર હોવા છતાં પણ પાસે દેખાય છે.
(जबुहीवेणं भंते ! दीवे सूरिया उग्गभणमुहुर्तसि मज्ज्ञति य मुहुत्तसि य ત્યમમુહૂરંસિ ચ સવથ સમા વૉvi?) હે ભદન્ત જમ્બુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં બે સૂર્ય ઉદય સમયે, મધ્યાહ્નકાળે તથા અસ્તકાળે શું સર્વત્ર સમાન ઊંચાઈએ હોય છે?
દૂતા જોયા!) હા, ગૌતમ ! (જુદી રીતે રિયા સામા કાર કુદi ) જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં બે સૂર્ય ઉદય થતી વખતે મધ્યાહ્નકાળે તથા અસ્ત સમયે સર્વત્ર સમાન ઊંચાઈએ હોય છે. (જરૂi મંતે ! કુદીરે दीवे सूरिया उगमणमुहुर्तसि य मज्झति य मुहुत्तंसि य, अस्थमणमुहुत्तंसि य मूले जाव उच्चत्तेणं से केणं खाइ अटेणं भंते ! एवं वुच्चइ, जबुद्दीवेणं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूले य दीसंति जाव अत्थमणमुहत्तंसि दूरे य, मुले य નીતિ?) હે ભદન્ત ! જંબૂદ્વીપ નામના બે દ્વીપમાં બે સૂર્ય ઉદય પામતી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭
૪૩
