________________
उत्तराध्ययनसूत्रे अरतिसद्भावे स्त्रीष्वभिलाषः स्यादतः स्त्रीपरीषहजयं प्राहमूलभू-संगो एस मणुस्साणं, जाओ लोगंमि इथिओ ।
जैस्स एया परिणाया, सुकैडं तस्स सामण्णं ॥१६॥ छाया-संग एष मनुष्याणां, याः लोके स्त्रियः ।।
यस्य एताः परिज्ञाताः, सुकृतं तस्य श्रामण्यम् ॥१६॥ टीका-'संगो' इत्यादि।
लोके अस्मिन् संसारे याः स्त्रियः सन्ति, एष मनुष्याणां-पुरुषाणां संग संगच्छतेशीभवति जीवो यस्मात् स संगो बन्धनम्-यथा मृगाणां बन्धनं वागुरादि, यथा वा मक्षिकाणांश्लेष्मसंगो बन्धनं तथा पुरुषाणां स्त्रियो बन्धनमित्यर्थः। स्त्रियो हि हावभावादिभिः पुरुषाणां विषयासक्तिलक्षणं रागमुत्पादयन्ति, रागोजानकर सब मुनियों को चाहिये कि वे आते हुए अरतिपरीषह को निवारण कर संयम में रति रखें ॥१५॥
अरति के सद्भाव में मुनि को स्त्रीपरीषह उत्पन्न होने का संभव है इस लिये अब सूत्रकार आठवें स्त्रीपरीषहजय को कहते हैं___ 'संगो एस'-इत्यादि
अन्वयार्थ (लोगंमि-लोके:) इस संसार में (जाओ इथिओ-याः स्त्रियः) जो स्त्रियां हैं (एस मणुस्साणं संगो-एषः मनुष्याणां संगः) यह मनुष्यों का बन्धन है । जिस प्रकार मृगों का बंधन वागुरा-जाल-आदि, मक्षिका का बंधन श्लेष्म आदि हैं उसी प्रकार स्त्रियां भी पुरुषों का बंधनरूप हैं, क्यों कि ये स्त्रियां हाव भाव आदि से पुरुषों में विषयासक्तिरूप राग उत्पन्न करती हैं। तद्विषयक राग की उत्पत्ति होने पर સઘળા મુનિઓએ જાણવું જોઈએ કે, આવેલ અરતિપરીષહને નિવારી સંયમમાં રતિ રાખે. જે ૧૫
અરતિના અભાવમાં મુનિને સ્ત્રી પરીષહ ઉત્પન્ન થવાને સંભવ છે. તેથી सा२ मामा स्खी परीष तानु छ. संगोएस-त्याहि.
Aqयार्थ-लोगंमि-लोके ॥ संसारमा जाओ-इथिओ-याः स्त्रियः । खिया छ, एस मणुस्साणं संगो-एषः मनुष्याणां संगः ते मनुष्यानु म धन छ. २म મૃગોનું બંધન જાળ આદિ માખીઓનું બંધન ગળફા આદિ છે, તે પ્રકાર સ્ત્રિઓ પણ પુરૂષને બંધનરૂપ છે કેમ કે, સ્ત્રિઓ હાવભાવ આદિથી પુરૂષામાં વિષયાસક્તિ રૂપ રાગ ઉત્પન્ન કરે છે, તે વિષયરોગ ઉત્પત્તિ થવાથી પુરૂષ તેને વશીભૂત બની જાય છે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
