________________
उत्तराध्ययन सूत्रे
=अव्याकुलचित्तः, अशनादेरप्राप्तौ दैन्यं विषादं च न कुर्वन्नित्यर्थः, चरेत् = संयममार्गे विचरेत् । प्राकृतत्वात् - ' संकास ' इति विशेषणस्य परनिपातः ।
૨૦૦
( अदीणमणसो - अदीनमनाः ) आदीनमन होकर संयम के मार्ग में ( चरे-चरेत्) विचरण करे ।
भावार्थ - विशिष्ट तपस्याओं के अनुष्ठान करते २ जिसके शारीरिक अवयव काक की जंघा के पर्व समान बीच में पतले तथा अन्त में स्थूल हो गये हैं, और इससे जिसका शरीर अत्यंत कृश हो गया है, तथा शरीर में कृशता होने की वजह से ही जिसके शरीर के नसाजाल स्पष्ट दिखलाई दे रहा है ऐसा साधु इतना ही आहार ग्रहण करे की जिन से संयमयात्राका निर्वाह हो सके ! रसास्वाद के लोभ से अधिक आहार न लेवे । तथा जिस समय तपस्या का पारणा करने का अवसर आवे उस समय यदि आहार प्राप्त न हो तो भी चित्त में किसी भी प्रकार का विषाद न करे और संयममार्ग में सदा सावधान बने रहने की चेष्टा करता रहे। काक की जंधा के पर्व बीच में पतले एवं अन्त में स्थूल होते हैं, तपस्या करते २ साधु के भी जंघा आदि अंग इसी तरह हो जाते हैं।
चरे - चरेत् वियर १२.
ભાવા —વિશિષ્ટ તપસ્યાઓનું અનુષ્ઠાન કરતાં કરતાં જેનાં શારીરિક અવયવ કાકની જંઘાના પર્વ સમાન વચમાં પાતળા તથા અંતમાં સ્થૂળ થઈ ગયેલ હોય અને તેનાથી જેનું શરીર અત્યંત કૃશ થઇ ગયેલ હાય તથા શરીરમાં કૃષતા આવી જવાના કારણે જેના શરીરની નાડીએ સ્પષ્ટ દેખાઈ આવે છે, એવા સાધુ એટલે જ આહાર ગ્રહણ કરે કે, જેનાથી સંયમ માના નિર્વાહ થઈ શકે. રસ સ્વાદના લેાભથી અધિક આહાર ન લે. તથા જે સમય તપસ્યાનું પારણું કરવાના સમય આવે તે વખતે કદાચ આહાર ન મળી શકે તા પણ ચિત્તમાં કોઈ પણ પ્રકારના વિષાદ ન કરે અને સંયમ માર્ગમાં સદા સાવધાન બની રહેવાની ચેષ્ટા કરતા રહે. કાકની જંઘાનું પર્વ વચમાં પાતળુ અને છેડે સ્થૂળ હોય છે, તપસ્યા કરતાં કરતાં સાધુની જંઘા આદિ અંગ આ પ્રકારનાં થઈ જાય છે,
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઃ ૧
