SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 590
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ७६ द्वादश प्राभृतम् । वार्षिकीमावृत्तिं चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? ॥ तावदिति प्राग्वत् एतेषां-पूर्वप्रतिपादितानां चान्द्रचान्द्राभिवद्धितचान्द्राभिवद्धितानां संवत्सराणां पञ्चानां मध्ये प्रथमां-सर्वाधां वार्षिकी-वर्षाकालोद्भवां-वर्षाकालसम्बन्धिनी-श्रावणमासभाविनी मावृत्ति-दक्षिणायनगतिरूपां गतिं चन्द्रः केन नक्षत्रेण युनक्ति ?-केन नक्षत्रेण सह योग मुपागतः सन् प्रवर्तयति ?, इत्येवं गौतमस्य प्रश्नविशेषं श्रुत्वा भगवानाह-'ता अभीइणा' तावद् अभिजिता, तावदिति प्रागवत् सूर्यस्य प्रथमावृत्तिसमये चन्द्रोऽभिजिन्नक्षत्रेण सह प्रवर्तमानो भवतीति सामान्यमुत्तरं दत्वा पुनरभिजिनक्षत्रस्य क्षेत्रविभागं सूचयन्नाह-'अभीइस्स पढमसमएणं' अभिजितः प्रथमसमये खलु । एतदेव विशेषत आचष्टते-अभिजित:-अभिजिन्नक्षत्रस्य प्रथमसमये-प्रारम्भक्षण एव प्रवर्तमानश्चन्द्रः सूर्यस्य प्रथमावृत्तिसमये भवतीति ।। तदेवं चन्द्रनक्षत्रयोगं विज्ञाय पुनरपि गौतमः सूर्यनक्षत्रयोगं पृच्छन्नाह-तं समयं च णं सूरे केणं णक्खत्तेणं जोएइ ?', तस्मिन् समये च खलु सूर्यः केन नक्षत्रेण युनक्ति ?, तस्मिन् आउहि चंदे केणं णक्खत्ते णं जोएइ) ये पूर्व प्रतिपादित चांद्र, चांद्र, अभिवद्धित. चांद्र एवं अभिवद्धित नाम वाले पांच संवत्सरों में प्रथम वर्षाकाल भाविनी अर्थात् श्रावणमास में होने वाली आवृत्ति जो दक्षिणायन गतिरुप है उसको चंद्र कोन नक्षत्र के साथ योग युक्त होकर प्रवर्तित करता है ? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं(ता अभीइणा) सूर्य की पहली आवृत्ति के समय चंद्र अभिजित् नक्षत्र के साथ योग युक्त होता है, इस प्रकार सामान्य रूप से उत्तर देकर फिर अभिजित नक्षत्र का क्षेत्रविभाग कह कर कथन करते हैं-(अभीइस्स पढमसमएणं) अभिजित नक्षत्र के प्रथम समय में अर्थात् प्रारम्भ काल में प्रवर्तमान चंद्र सूर्य की प्रथम आवृत्ति में होता है। इस प्रकार चंद्र योग को जान कर फिर से श्री गौतमस्वामी सूर्यनक्षत्रयोग के विषय में प्रश्न करते हैं-(तं समयं जोएइ) मा ५i प्रतिपादन ४२८ यांद्र, यांद्र, मलिवा'त यांद्र अने, भलिवधित નામના પાંચ સંવત્સરમાં પહેલા વર્ષાકાળ ભાવિની અર્થાત્ શ્રાવણમાસમાં થનારી આવૃત્તિ જે દક્ષિણાયન ગતિ રૂપ છે તેને ચંદ્ર કયા નક્ષત્રની સાથે યોગ કરીને પ્રવર્તિત કરે છે? मा प्रमाणे श्रीगौतमस्वाभाना प्रश्नने सामजीने उत्तरमा श्री भगवान् ४ छ.- (ता अभीइणा) सूर्यनी पडली आवृत्तिना समये यद्र ममित नक्षत्रनी साथे योग खुश्त થાય છે. આ પ્રમાણે સામાન્ય રીતે ઉત્તર આપીને ફરીથી અભિજીત્ નક્ષત્રના ક્ષેત્ર વિભાગ गना ४थनपूर्व ४ ४थन ४२ छ.- (अभीइस्स पढमसमएणं) मलिक नक्षत्रना पसा समयमा અર્થાત્ આરંભકાળમાં પ્રવર્તમાન ચંદ્ર, સૂર્યની પહેલી આવૃત્તિમાં હોય છે. આ પ્રમાણે ચંદ્રના રોગનું કથન જાણીને ફરીથી શ્રીગૌતમવામી સૂર્ય નક્ષત્રના સંબંધમાં પ્રશ્ન पूछे छ- (त समयं च णं सूरे केणं णक्खत्तेणे जोएइ) पहेली मावृत्ति प्रतित थाय त्यारे શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર:
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy