Page Text
________________
सूर्यप्रतिसूत्र पञ्चमस्य अभिवद्धितसंवत्सरस्यादिः, अनन्तरपुरस्कृतः समय इति, वृत्तपरिधौ विभक्तानां विभागानां मध्ये प्रारम्भपर्यवसानयो रेकत्रस्थितत्वात् यत् खलु चतुर्थस्य चान्द्रसंवत्सरस्य पर्यवसानं-पर्यवसानकालः स एव खलु अन्यूनाधिकरूपः समयः पञ्चमस्यामिवर्द्धितसंवत्सरस्यादिः-प्रारम्भसमयो भवत्येव । अनन्तरपुरस्कृतः समयः अव्यवहितोत्तरकाले धृतः समयः स्यात् ॥-अथास्यैव पर्यवसानकालं पृच्छति-'ता से णं किं पज्जवसिए ?' तावत् स खलु किं पर्यवसितः ? ॥-तावदिति प्रागवत् सः-पञ्चमोऽभिद्धिताख्यः संवत्सरः खल इति वाक्यालङ्कारे किं पर्यवसितः ?-कदा कुत्र वा परिसमाप्तिमधिगच्छतीति गौतमस्य जिज्ञासां श्रुत्वा भगवानाह-'ता जे णं पढमस्स चंदसंवच्छरस्स आदी से णं पंचमस्स अभिबड़ियसंवच्छरस्स पज्जवसाणे अणंतरपच्छाकडे समए' तावद् यः खलु प्रथमस्य चान्द्रसम्वत्सरस्यादिस्तदेव पञ्चमस्याभिवद्धितसम्वत्सरस्य पर्यवसानम्, अनन्तरपश्चात्कृतः समयः ॥-तावदिति प्राग्वत् , पूर्वप्रतिपादितयुक्त्यैव प्रारम्भपर्यवसानयो रेकर स्थितत्वात अणंतरपुरक्खडे समए) वृत्तपरिधि में विभाग किये हुवे विभागों में प्रारम्भ एवं समाप्ति समय एक ही साथ होने से चौथे चांद्र संवत्सर का जो समाप्ति काल होता है, वही अन्यूनाधिक पनेसे पांचवें अभिवतिसंवत्सर का प्रारम्भ काल होता है, अनन्तर पुरस्कृत समय अर्थात् अव्यवहित उत्तरकाल में रहा हुवा समय। ____ अब पांचवें संवत्सर का समाप्ति काल के विषय में श्रीगौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-(ता से णं किं पजवसिए ?) पांचवां अभिवतिसंवत्सर कब एवं कहां पर समाप्त होता है ? इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्रीभगवान् कहते हैं-(ता जे णं पढमस्स चंदसंवच्छरस्स आदी से णं पंचमस्स अभिवडियसंवच्छरस्स पज्जवसाणे अणंतरपुरक्खडे समए) पूर्वप्रतिपादित युक्ति के अनुसार प्रारम्भ एवं समाप्ति काल एक ही साथ होने से जो पहला चांद्रपंचमस्स अभिवडूढियसंवच्छरस्स आदी, अणंतरपुरक खडे समए) वृत्तपरिधिमा विमा કરવામાં આવેલ ભાગમાં પ્રારંભ અને સમાપ્તિનો સમય એક સાથે જ હોવાથી ચોથા ચાંદ્ર સંવત્સરને જે સમાપ્તિ સમય હોય છે, એ જ ન્યૂનાધિકપણ વગર પાંચમા અભિવર્ધિત સંવત્સરનો પ્રારંભકાળ હોય છે. અનન્તર પુરસ્કૃત સમય અર્થાત્ અવ્યવહિત ઉત્તરકાળમાં રહેલ સમય.
હવે પાંચમાં અભિવર્ધિત સંવત્સરના સમાપ્તિકાળના સંબંધમાં શ્રી ગૌતમસ્વામી प्रश्न पूछे छ-(ता से णं कि पज्जवसिए) पायभु मनिवाधित सवत्स२ यारे भने ४यां સમાપ્ત થાય છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીના પ્રશ્નને સાંભળીને તેના ઉત્તરમાં શ્રી ભાગवान् ४९ छ-(ता जे णं पढमस्स चंदसंवच्छरस्स आदी से णं पंचमस्स अभिवढियसंयच्छरस्स पज्जवसाणे अणंतरपुरक्खडे समए) पूर्व प्रतिपादित युति प्रमाणे पास अने समातिsm એક સાથે જ હોવાથી પહેલા ચાંદ્રસંવત્સરને જે પ્રારંભકાળ હોય છે, એ જ કાળ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |