Page Text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० २३ द्वितीयप्राभृते तृतीयं प्राभृतप्राभृतम् ३२३ भवन्ति, सर्वाभ्यन्तरं मुहूर्त्तमात्रगम्यं तापक्षेत्र मुक्त्वा शेषे मध्यमे तापक्षेत्रे पञ्चदशमुहर्तप्रमाणे पञ्च पञ्चयोजनसहस्राणि गच्छति, पञ्चानां योजनसहस्राणां पञ्चदशभिर्गुणने पञ्चसप्तति योजनसहस्राणि-५०००४७५००० भवन्ति, सर्वाभ्यन्तरे तु मुहर्त्तमात्रगम्ये तापक्षेत्रे चत्वारि चत्वारि योजनसहस्राणि ४००० गच्छतीति सर्वमिलनेन एकनवति योजनसहस्राणि १२०००+७५००० +४०००=९१००० एतावन्ति उपपद्यन्ते । न चैतानि अन्यथाघटन्ते । सर्वमिदं गणितदिशा उपपद्यत इति ॥
'ता जया णं सूरिए सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तया णं राइंदियं तहेव, तस्सिच णं दिवसंसि एगद्विजोयणसहस्साई तावक्खेत्ते पण्णत्ते' तावद् यदा खलु सूर्यः सर्वगमन करता है उन दोनों समय के योजनों को मिलाने से बारह १२०००। हजार योजन होता है । सर्वाभ्यन्तरमंडल के मुहर्त्तमात्र में गम्य तापक्षेत्र को छोडकर शेष मध्यम तापक्षेत्र में जो पंद्रह मुहूर्त प्रमाण है वहां एक मुहूर्त में सूर्य पांच पांच हजार योजन गमन करता है ये पांच हजार योजनों को पंद्रह से गुणाकरने से पचहत्तर हजार योजन होते हैं जैसे कि ५०००+१५= ७५०००। सर्वाभ्यन्तरके मंडल में मुहर्त में चार चार हजार योजन के तापक्षेत्र के प्रमाण से ४००० । चार हजार योजन हो जाता है इन सबको मिलानेसे इक्काणवें हजार योजनों को पंद्रह से गुणा करने से पचहत्तर हजार योजन होते हैं जैसे कि ५०००+१५-७५०००। सर्वाभ्यन्तरके मंडल में मुहूर्तमें चार चार हजार योजन के तापक्षेत्र के प्रमाण से ४००० । चार हजार योजन हो जाता है इन सब को मिलानेसे इक्काणवें हजार योजन होते हैं जैसे कि १२००० +७५०००+४०००=९१००० । इक्कणावे हजार अन्य प्रकार से ये घटिक नहीं होता है यह सब गणित प्रक्रिया से ही गम्य होता है।।
'ता जया णं सरिए सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तया गं છે-ઉદયકાળના સમયમાં અને અસ્તકાળના સમયમાં છે, છ હજાર જન સુધી સૂર્ય ગમન કરે છે. એ બેઉ સમયના જનોને મેળવવાથી ૧૨૦૦૦ બાર હજાર જન થઈ જાય છે, એક મુહૂર્તમાં જવાના સર્વાત્યંતરમંડળના તાપક્ષેત્રને છોડીને બાકીના મધ્યના તાપક્ષેત્રમાં કે જે પંદર મુહૂર્ત પ્રમાણુવાળું છે. ત્યાં સૂર્ય એક મુહૂર્તમાં પાંચ પાંચ હજાર
જન ગમન કરે છે, એ પાંચ હજાર જનોને પંદરથી ગુણવાથી પંચોતેર હજાર જન થાય છે. જેમ કે-પ૦૦૦+૧૫=૭૫૦૦૦ સર્વાત્યંતરના એક મુહૂર્તમાં ચાર ચાર હજાર ચજનના તાપક્ષેત્રના પ્રમાણથી ૪૦૦૦ ચાર હજાર જન થઈ જાય છે, આ બધાને મેળવવાથી ૧૨૦૦૦+૭૫૦૦૦*૪૦૦૦=૯૧૦૦૦ અકાણુ હજાર જન થઈ જાય, બીજી રીતે તે ઘટિત થતું નથી. આ તમામ ગણિત પ્રક્રિયાથી જ ગમ્ય છે.
(ता जया णं सूरिए सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तया णं राइदियं तहेव
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |