________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ उ. ३ सू.४८ नागकुमाराणां भवनादिद्वार निरूपणम् ७६७
सम्प्रति दक्षिणोत्तरदिश्वत्तिभवनपतीनामिन्द्रनामानि पृथक् पृथग् विविच्य प्रदर्शयितुकामः प्रथमं दक्षिणदिग्वर्त्तिभवनपतीनामिन्द्रनामानि क्रमेण प्रदर्शयति 'चमर' इत्यादि गा. ५ ।
दक्षिणदिग्वर्त्तिनामसूरकुमाराणामिन्द्रश्वमरः १, नागकुमाराणां धरणः २, सुवर्णकुमाराणां वेणुदेवः ३, विद्युत्कुमाराणां हरिकान्तः ४, अग्निकुमाराणामग्नि शिख ५, द्वीपकुमाराणां पूर्णः ६, उदधिकुमाराणां जलकान्तः ७, दिक्कुमाराणा
दीपकुमार आदि जो दूसरी गाथा में बताये गये हैं उन छहों के प्रत्येक के छत्तीस छत्तीस - ३६- ३६ लाख भवन है । इस प्रकार दक्षिण उत्तर दोनों दिशा के भवनपतियों के भवनों की संख्या को मिलाने से एक एक भवनपतियों के भवनों की संख्या जो प्रथम द्वितीय गाथा में कही गई है वह समुच्चय रूप से आ जायगी ॥ गा. ४ ॥
अब दक्षिण उत्तर दोनों दिशाओं के भवनपतियों के इन्द्रों के नाम बतलाने की इच्छा से प्रथम दक्षिण दिग्वर्ती भवनपतियों के इन्द्रों के नाम क्रम से कहते हैं - 'चमरे' इत्यादि ॥ गा. ५ ॥
दक्षिण दिशा के असुरकुमारों का इन्द्र चमर है इसी प्रकार नागकुमारों का धरण२, सुवर्णकुमारों का वेणुदेव ३, विद्युत्कुमारों का हरिकान्त४, अग्निकुमारोंका अग्निशिख५, द्वीपकुमारों का पूर्ण६. उद धिकुमारों का जलकान्त ७, दिवकुमारों का अमितगति८, व युकुमारों का
દરેકને ૩૬૦૦૦૦૦ છત્રીસ લાખ ૩૬૦૦૦૦૦ છત્રીસ લાખ ભવના છે. આ રીતે દક્ષિણ દિશા અને ઉત્તર દિશા એમ બન્ને દિશાના ભવનપતિયાના ભવનાની સંખ્યા મેળવવાથી દરેક ભવનપતિયાના ભવનેાની સ ંખ્યા જે પહેલી અને ખીજી ગાથામાં કહેલ છે. તે સમુચ્ચય રૂપે આવી જાય છે. ાગા. જા
હવે દક્ષિણ અને ઉત્તર અને દિશાના ભવનપતિયાના ઈંદ્રોના નામેા ખતાવવાની ઈચ્છાથી પહેલા દક્ષિણ દિશાના ભવનપતિયાના ઇંદ્રોના નામેા ક્રમ श्रीमतावे छे. 'चमरे' इत्याहि
દક્ષિણ દિશાના અસુરકુમારના ઈન્દ્ર ચમર છે. ૧, એજ પ્રમાણે નાગકુમારોનેા ઇન્દ્ર ધરણ છે. ૨, સુવર્ણ કુમારાને ઇન્દ્ર વેણુદેવ છે. ૩, વિધુ કુમારના ઈન્દ્ર હરિકાન્ત છે. ૪ અગ્નિકુમારાના ઇન્દ્ર અગ્નિ શિખ છે. પ, દ્વીપકુમારને ઇન્દ્ર પૂર્ણ છે. ૬ ઉદધિકુમારોના ઈંદ્ર જલકાંત છે. ૭, દિક્કુમારાના કેંદ્ર અમિતગતિ છે. ૮, વાયુ કુમારના ઈદ્ર વેલમ્બ છે, ૯ અને
જીવાભિગમસૂત્ર
