SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 368
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२१ सू० १ मनुष्याणामुत्पत्तिनिरूपणम् ३५३ Sपि आगत्योत्पद्यन्ते, हे गौतम! मनुष्ययोनौ समुत्पद्यमाना जीवा नाश्केभ्यः विर्यग्भ्यो मनुष्येभ्यो देवेभ्यश्च आगत्य उत्पत्ति लभन्ते इत्यर्थः । ' एवं उक्ताओ 'जहा पंचिदियतिरिक्ख जोणियउद्देसर' एवमुपपातो यथा पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिको देश के 'जावतमाढवीनेरइएहिंतो उववज्जंति यावत् तमापृथिवीनैरयिकेभ्योऽपि उत्पद्यन्ते न तु अधः सप्तमी पृथिवीनैरयिकेभ्य उत्पद्यन्ते । यथा पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिको देश के उपपातो वर्णितः तथैव इहापि मनुष्याणामुपपातो वक्तव्यः यात् रत्नप्रभा पृथिवीत आरभ्य तमानाम्नी पष्ठपृथिवीनैरयिकेभ्योऽपि आगस्प मनुष्यस्वेन समुत्पद्यन्ते किन्तु अधः सप्तम पृथिवीनैरयिकेभ्य आगत्य मनुष्यत्वेन नोत्पद्यन्ते इत्यर्थः । ' रयणप्पभः पुढवीनेरइप णं भंते' रत्नममापृथिवीसम्बन्धिनैरयिकः खलु भदन्त ! 'जे भविए मणुस्से उचवज्जित' यो भन्यो मनुष्येषु देवों से भी आकरके उत्पन्न होते हैं। तालर्य कहने का यही है कि चारों गतियों से आकरके जीव मनुष्य की पर्याय से उत्पन्न होते हैं । ' एवं उववाओ जहा पंचिदियतिरिक्ख जोणिय उद्देश्वर' जिस प्रकार से पचे. न्द्रिय तिर्यग्योनिक उद्देशक में उपपात का वर्णन हुआ है, उसी प्रकार से यह मनुष्यों के उपपान का वर्णन कर लेना चाहिये । यावत् जीव छठी तमा पृथिवी के नैरयिक पर्याय से आकर के मनुष्यप में उत्पन्न होता है । पर अधः सातवीं तम तमा पृथिवी के नैरपिकपर्याय से आकरके जीव मनुष्यपर्याय रूप से उत्पन्न नहीं होता है । यही बात 'जावतमा पुढवी नेरइएहिंतो उववज्जति' इस सूत्रपाठ द्वारा पुष्ट की गई है। अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं- 'ग्यणमापुढवीनेरइए र्ण भंते! जे भविए मणुस्सेसु उवचज्जित्तए' है છે કે ચાર ગતિવાળાઓમાંથી આવીને જીવ મનુષ્યની પર્યાંયથી ઉત્પન્ન થાય छे. 'पवं उवबाओ जहा पंचिदियतिरिक्ख जोणिय उद्देखए' ने रीते पयेन्द्रिय તિય ચયાનિક ઉદ્દેશામાં ઉપપાતનું વર્ણન કર્યુ છે. એજ રીતે અહિયાં મનુ ગ્રેના ઉપાતનું વર્ણન કરવુ જોઇએ, યાવતુ જીવ છઠ્ઠી તમા પૃથ્વીના નૈરવિકાના પર્યાયથી આવીને મનુષ્ય પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ અધઃ સપ્તમીતમતમાં પૃથ્વીના નૈયિક પર્યાયથી આવીને જીવ મનુષ્ય પર્યાંય રૂપે ઉત્પન્ન થતા નથી. અજ वात 'जाव तमापुढवीनेर इहिंतो उववज्जं ति' આ સૂત્રપાઠથી સ્પષ્ટ કરેલ છે. C. हवे गौतमस्वामी प्रसुने खेबुं पूछे छे है- 'रयणप्पभा पुढवी नेरइय णं भंते ! जे भविए मगुस्सेसु उववज्जित्तए' हे भगवन् रत्नप्रभा पृथ्वीना नैरथि શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
SR No.006329
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages969
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size57 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy