________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१६ सू०१ वनस्पतिकायिकजीवोत्पत्तिनि० १८३
॥ अथ षोडशोदेशका पारभ्यते ॥ पञ्चदशोद्देशकं निरूप्य क्रममतं षोडशं वनस्पतिविषयकमुद्देशक निरूप. यन्नाह-वणस्सइकाइया णं भंते' इत्यादि।
मूलम्-वणस्सइकाइया णं भंते ! कओहिंतो उववज्जंति एवं पुढवीकाइयसरिसो उद्देसो भाणिय वो। णवरं जाहे वणस्सइ. काइओ वणस्सइकाइएसु उववज्जइ ताहे पढमवितीयच उत्थपंचमेसु गमएसु परिमाणमणुसमयं अविरहियं अजंता उववज्जंति भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवरगहणाई उकासेणं अणंताई भवग्गहणाई कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहत्ता उकोसेणं अणंतं कालं एवइयं जाव करेज्जा । सेसा पंचगमा अट्ठभवग्गहणीया तहेव। णवरं ठिई संवेहं च जाणेज्जा । सेवं भंते ! सेवं भंते !त्ति ॥सु०१॥
॥घउवीसइमे सए सोलसमो उद्देसो सम्मत्तो॥ छाया-वनस्पतिकायिकाः खलु भदन्त ! कुत उत्पद्यन्ते। एवं पृथिवी. कायिकसदृश उद्देशो भणितव्यः। नवरं यदा वनस्पतिकायिको बनस्पतिकयिके. घूत्पद्यते तदा प्रथमद्वितीयचतुर्थपञ्चमेषु गमकेषु परिमाणमनुसमयमविरहित मनन्ता उपपद्यन्ते भवादेशेन जघन्येन द्वे भवग्रहणे उत्कर्षेणाऽनन्तानि भवग्रहणानि, कालादेशेन जघन्येन द्वे अन्तर्मुहूत्तै उत्कर्षेणाऽनन्तं कालं यावत्कुर्यात् । शेषाः पश्चगमाः, अष्ट भवग्रहणानि तथैव । नवरं स्थिति संवेधं च जानीयात् । तदेव भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥सू०१॥
॥ चतुर्विंशतितमे शतके षोडशोद्देशकः समाप्तः ॥
सोलहवें उद्देशक का प्रारंभ १५ वें उद्देशक का निरूपण करके अप सूत्रकार १६ वे उद्देशक का निरूपण करते हैं। इसमें वनस्पति कायिक जीव कहां से आकर के उत्पन्न होता है इत्यादि विषय का निरूपण करते हैं-'वणस्सइकाइयाण
- સોળમા ઉદ્દેશાને પ્રારંભ– પંદરમા ઉદ્દેશાનું નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર ક્રમથી આવેલ આ સોળમા ઉદ્દેશાનું નિરૂપણ કરે છે. આ ઉદ્દેશામાં તે વનસ્પતિ કાયિક જીવે ક્યાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? વિગેરે વિષયનું નિરૂપણ કરે છે –
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
