________________
भगवतीने वन्तम्-एतावत्कालपर्यन्तम्, तिर्यग्गतिम् अनुरकुमारगतिं च सेवेत एतावन्तमेव कालं तिर्यग्गतौ असुरकुमारगतौ च गमनागमने कुर्यादिति चतुर्थों गमः ४,
अथ पञ्चमं गर्म दर्शयन्नाह-'सो चेव जहन्नकालटिइएसु उववज्जेज्जा०' स एव जघन्यकालस्थिति केषु उत्पखेत, सोऽसंख्यातवर्षायुष्कः संज्ञिपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका जघन्यकालस्थितिकासुरकुमारेषत्पद्येत, तदा-'एस चेव वत्तधया' एषैव वक्तव्यता प्रथमगमवदेव वक्तव्यता वक्तव्येति हे भदात ! सोऽसंख्यातवर्षायुष्कसंक्षिपञ्चन्द्रि. यतिर्यग्योनिको यः जघन्यकालस्थितिकासुरकुमारे स्पत्तियोग्यो विद्यते स कियस्कालस्थितिकेषु असुरकुमारेपूल्पद्यते इति प्रश्नः हे गौतम ! जघन्येन दशवर्षसहप्रस्थितिकेषु असुरकुमारेषु तथोत्कृष्टतोऽपि दशवर्षसहस्रायुष्केषु असुरकुमारेपुत्प
पांचवां गम इस प्रकार से है-'सो चेव जहन्न कालदिइएप्सु उथवज्जेज्जा' वही असंख्यात वर्ष की आयुवाला संज्ञी पञ्चेन्द्रियनिर्यग्योनिक जीव यदि जघन्य काल की स्थिति वाले असुरकुमारों में उत्पन्न होने के योग्य है तो यहां पर भी प्रथम गम के जैसी ही वक्तव्यता कहनी चाहिये, अर्थात्-जय गौतम ने प्रभु से ऐमा प्रश्न किया कि-हे भदन्त ! यदि वह असंख्यात वर्ष की आयुवाला संज्ञी पश्चन्द्रियतिर्यग्योनिक जीव जघन्य काल की स्थितिवाले असुरकुमारों में उत्पन्न होने के योग्य है तो वह कितने काल की स्थिति वाले असुरकुमारों में उत्पन्न होता है ? तो इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं-हे गौतम ! ऐसा वह जीव जघन्य से दश हजार वर्ष की स्थिति पाले असुरकुमारों में तथा उत्कृष्ट से भी दस हजार वर्ष की स्थिति
वे पांयमी आम ४ामा मावे छे–'सो चेव जहण्णकालदिइएसु उवજેના અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળો સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નિક એવે તે જીવ જે જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળા અસુરકુમારમાં ઉત્પન્ન થવાને રોગ્ય હોય તે ત્યાં પણ પહેલા ગામમાં કહ્યા પ્રમાણેનું કથન કહેવું જોઈએ. અર્થાત ગૌતમસ્વામીએ જ્યારે પ્રભુને એવું પૂછયું છે કે-હે ભગવન જે તે અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળો સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ નિવાળો જીવ જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળા અસુરકુમારોમાં ઉત્પન્ન થવાને ગ્યા છે, તે તે કેટલા કાળની સ્થિતિવાળા અસુરકુમારોમાં ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે-હે ગૌતમ ! એ તે જીવ જઘ યથી દસ હજાર વર્ષની સ્થિતિ વાળા અસુર કુમારોમાં તથા ઉત્કૃષ્ટથી પણ દસ હજાર વર્ષની સ્થિતિવાળા અસુરકુમારોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. હે ભગવન તે જ એક
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
