________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ.५ सू०९ अनन्तप्रदेशिके सप्ताष्टस्पर्शगतभङ्गनि० ९०३ लघुकेन एकत्वेनापि पोडशभङ्गाः, सर्वा मृदुको देशाः गुरुकाः देशाः लघु काः देश शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशो रूमा, आपि षोडश भङ्गा भवन्ति एवं मिलित्या मृदु केन सर्वपदसंबद्वेनापि चतुःषष्टिभङ्गा भवन्ति, कर्कशमृदुकयोमिलित्वा सार समझ लेना चाहिये, इसी प्रकार से गुरुपद को बहुवचन में और लघुपद को एकवचन में रख करके भी १६ भंग होते हैं-जैसे-'सर्वः मृदुकः, देशा: गुरुमा, देशो लघुका, देशः शीतः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धः, देशो रूक्षः १' यह इसका पहिला भंग है बाकी के १५ भंग स्वयं पूर्वोत रीति के अनुसार बना लेना चाहिये इसी प्रकार से गुरु
और लघुपदों को बहुवचन में रखकरके भी १६ भंग बनते हैं-जैसे'सर्वो मृतुकः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्णः, देशः स्निग्धः, देशो रूक्षः' यह प्रथम भंग है इसके अनुसार वह सर्वाश में मृदु, अनेक देशों में गुरु, अनेक देशों में लघु, एकदेश में शीत, एकदेश में उडण, एकदेश में स्निग्ध और एकदेश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता हैं बाकी के इस सम्बन्ध में १५ भंग पूर्वोक्त क्रमानुसार जानना चाहिये इस प्रकार सर्वपद से संबद्ध मृदुपद के साथ गुरु आदि ६ पदों को रखकरके और उनमें एकत्व और अनेकत्व करके ये ६४ ભંગ છે. ૧ બાકીના ૧૫ પંદર ભંગે પૂર્વોક્ત પદ્ધતિ પ્રમાણે સમજી લેવા. આજ રીતે ગુરૂપદને બહુવચનથી ગેજીને અને લઘુ પદને એકવચનથી કહીને ५६ १६ सेमी थाय छे. ते मा प्रभारी छ.-'सर्व: मदुकः देशाः गुरुकाः देशो लघुकः देशः शीतः देश उष्णः देशः स्निग्धः देशो रूक्षः११ पाताना સોંશથી મૃદુ અનેક દેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં ૯ઘુ એકદેશમાં શીત એક. દેશમાં ઉણુ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. આ તેને પહેલે ભંગ છે. બાકીના ૧૫ પંદર ભંગે પૂર્વોક્ત પદ્ધતિ પ્રમાણે બનાવી લેવા. એજ રીતે ગુરૂ અને લઘુ પદોને બહુવચનમાં જીને પણ ૧૦ सा मी थाय छे. रेभ :-'सळ मृदुकः देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतः देश ष्णः देशः स्निग्धः देशो रूक्षः१' अथवा ते पाताना सर्वा शथा મૃદુ અનેક દેશોમાં ગુરૂ અનેક દેશમાં લઘુ એકદેશમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળ હોય છે. આ પહેલે ભંગ છે. આ ભંગને સંબંધ ધરાવતા બાકીના ૧૫ પંદર ભંગ પૂર્વોક્ત કમથી સમજી લેવા. આ રીતે સર્વ પદની સાથે સંબંધવાળા મૃદુ પદની સાથે ગુરૂ વિગેરે છ પદેને રાખીને અને તેમાં એકપણું અને અનેક પણાની
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
