________________
४०४
भगवती सूत्रे
विघ्नेन, लाभान्तरायेण - धनादिप्राप्तिविघ्नेण, भोगान्तरायेण - भोगविघ्नेन, उपभोगान्तराण - वस्त्रादिप्राप्ति विघ्नेन, वीर्यान्तरायेण धर्मोत्साहविघ्नेन आन्तरायिककार्मणशरीरप्रयोगनाम्नःकर्मण उदयेन आन्तरायिक कार्मणशरीरमयोगबन्धो भवतीति भावः । गौतमः पृच्छति - णाणावर णिज्जकम्मासरीरप्पओगबंधे णं भंते । किं देसबंधे, सव्वधे ? ' हे भदन्त ! ज्ञानावरणीयकार्मणशरीरप्रयोगवन्धः खलु किं देशबन्धस्वरूपो भवति ? किंवा सर्वबन्धस्वरूपो भवति ? भगवानाह - ' गोयमा ! देसबंधे, णो सम्बंधे ' हे गौतम! ज्ञानावरणीयकार्मणशरीरप्रयोगबन्धो देशबन्ध एव भवति, नो सर्वबन्धो भवति, 'एवं जाव अंतराइयकम्मासरीरप्पओगबंधे विदेसबंधे,
,
न्तराय से किसी को धनादिक की प्राप्ति होने में विघ्नडालने से, भोगान्तराय से - एक वख्त काम में आवे ऐसे अन्नादि के भोग में विघ्न डालने से उपभोगान्तराय से - उपभोग की वस्तु वस्त्रादिक की प्राति में विघ्न डालने से वीर्यान्तराय से शक्ति की प्रकटता में विघ्नडाल ने से, और अन्तरायकार्मणशरीर प्रयोगनामक कर्म के उदय होने से जीव को अन्तरायकार्मणशरीप्रयोग का बंध होता है।
"
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( णाणावर णिज्जकम्मासरीरपओगव घेणं भंते! किं सवधे, सव्वबधे ? ) हे भदन्त ! ज्ञानावरणीयकार्मणशरी प्रयोगवध क्या देशबंधरूप होता है या सर्वधरूप होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं - ( गोयमा ) हे गौतम! ( देसबधे णो सव्वबधे ) ज्ञानावरणीय कार्मणशरीरप्रयोगबंध देशवधरूप ही होता है,
પ્રાપ્તિ થવામાં વિઘ્ન નાખવાથી ), લેાગાન્તરાયથી ( એક વખત કામમાં આવે એવાં અન્નાદિના ભાગમાં હરકત ઊભી કરવાથી, ઉપભાગાન્તરાયથી ( ઉપભાગની વસ્તુઓ-વસ્ત્રાદિકની પ્રાપ્તિમાં હરકત ઊભી કરવાથી ), વીર્યાન્તરાયથી ( શક્તિની પ્રકટતામાં હરકત ઊભી કરવાથી) અને અન્તરાય કાણુ શરીર પ્રયાગ નામક કર્મના ઉદ્દયથી જીવ આન્તરાયિક કામણુ શરીર પ્રયાગને गंध पुरे छे.
हवे गौतम स्वाभी भहावीर प्रभुने सेवा प्रश्न पूछे छे डे - ( णाणावर - णिज्ज कम्मा सरीरप्पओगबधे ण भंते ! किं देसबांधे, सव्ववघे ) हे लहन्त ! જ્ઞાનાવરણીય કાણુ શરીર પ્રયાગ ધ શું દેશમ ધ રૂપ હોય છે ? કે સબંધ રૂપ હોય છે ?
महावीर अलुना उत्तर- ( गोयमा ! सब घे, णो सव्वबघे ) डे गौतम ! જ્ઞાનાવરણીય કાણુ શરીર પ્રયાગમધ દેશમાંધ રૂપ જ હોય છે—સમધ
श्री भगवती सूत्र : ৩
